I tak zamiast wydania po kilku latach nowej gry z zupełnie nowym podejściem (nawet o tym samym okresie historycznym), wydaje się po kolei ulepszane nieco tytuły związane z danym okresem, oparte na tym samym enginie. Kolejne liczne patche są więc stałym towarzyszem graczy bawiących się w produkty firmy HPS SIMULATIONS czy MATRIX GAMES. Szczególnie ostro widać to na przykładzie dawnej firmy TALONSOFT (były gry z 8 patchami) czy HPS SIMULATIONS (gra z 10 patchami).

Słaby potencjał małych firm ma i inne reperkusje. Gra LA GRANDE ARMEE AUSTERLITZ firmy MATRIX GAMES czeka już rok na patch, który nie może się ukazać, gdyż trwają prace nad nową grą-bitwą z tej serii. Patch będzie oparty na rozwiązaniach z nowej bitwy. Nie ma więc co marzyć o kolejnych rozgrywkach, bo w tym tempie WATERLOO ukaże się w połowie wieku.

Błąd rozumowania

Patrząc na powyższe rozważania o powstaniu i rozwoju patchy w historii świata nie można nie zauważyć ponurego żartu, jakim jest istnienie patchy w ogóle. Mało tego! Nie żartu, ale policzka siarczyście wymierzonego w każdego z nas! Bo trzeba to jasno powiedzieć: patch to tak naprawdę drwina z każdego gracza, to złamanie podstawowego prawa handlowego – prawa do otrzymania funkcjonalnego produktu, w formie i treści zgodnej z zamierzeniem twórcy oraz obowiązującymi standardami technicznymi.

A tutaj okazuje się, że niezależnie od wielkości i potencjału firmy – każda gra ciągnie za sobą jakąś, choćby najmniejszą, poprawkę. Więc trzeba to sobie wyjaśnić: gracz PŁACI ZA GRĘ PIENIĄDZE! Nikt nikomu nie robi łaski. Jeżeli młody programista z kitką i na luzie nie umie zrobić gry, to niech nie zamęcza świata swym istnieniem. Tu się płaci i wymaga. Gracza nie powinna interesować złożoność zależności pomiędzy różnym oprogramowaniem a składnikami PC-tów czy innych platform sprzętowych.

Co to znaczy, że firma mająca na koncie 10 tytułów, współpracująca z ilomaś grupami programistów nie zauważa w fazie testów niekompatybilności gry z jakimś standardem karty graficznej czy dźwiękowej lub protokołem TCP/IP? Co to znaczy, że firma PARADOX wypuszcza najnowszy tytuł, który w powszechnej opinii nadaje się do grania pod względem merytorycznym dopiero od trzeciego patcha (po dwóch miesiącach egzystowania na rynku)?

W Polsce problem ten nie jest poważnie traktowany. Gry kupujemy od Ormian i ze stolików, traktując sprawę własności z przymrużeniem oka. Większość dysponuje „oryginałami inaczej”, a dodatkowo obowiązuje system wpychania nam w ręce poprzez gazety czy tanie serie staruszków nie chodzących na najnowszych wersjach Windy. Większość więc z graczy ma jakieś poczucie winy i nie śmie nawet wymagać czegokolwiek od producentów. Problem istnieje dla tych, którzy wydają kolosalne jak na Polskę pieniądze na oryginały i za swoje ciężko zarobione pieniądze otrzymują niedopracowane produkty.

Byle zdążyć

Gracza nie obchodzi ile terminów goni firmę produkującą grę i czy zdąży ona na gwiazdkę. Niedopracowane AI, braki w grafice (pawęże bez koloru w Medieval Total War) czy nieistnienie trójwymiarowych modeli czołgu w grze COMBAT MISSION BB (słynny czołg Somua – istnieje nazwa, parametry, ale wygląd czołgu to R-35 bodajże) boli i przeszkadza rozkoszować się grą. Nikt nie myśli o tym, że gra jest takim samym produktem jak lodówka czy pralka. A jak by wyglądała pralka bez pokręteł, które fabryka wyprodukuje za pół roku?

Przy coraz częstszych i głębszych niedoróbkach w grach strategicznych gracze wręcz wyciągają przeciwny wniosek niż ten, że samo istnienie patchy to urągowisko. W oczach graczy zyskują firmy, które te patche wypuszczają. Im więcej, tym większa dbałość o gracza. To znaczy, że szanują one klientów – myślą sobie nasi koledzy. Mało tego, firmy, które nie wypuszczają patchy lub poprzestają na jednym zdawkowym pliczku są odsądzane od czci i wiary. One gracza „olewają”!

Otóż pewnie „olewają”, ale tak naprawdę i ci „dobrzy” i ci „źli” wujkowie z firm wydawniczych są siebie warci. Gry z dziurami są dowodem braku profesjonalizmu, złej organizacji pracy i wielkiej nonszalancji, której prawie nie spotyka się w innych dziedzinach gospodarki. Czyżby firmy „growe” tak były pewne swego rządu dusz, swego panowania nad emocjami gracza? Tego, że gracz przypełznie na kolanach do sklepu po kolejny tytuł z interesującej go dziedziny czy epoki?

Oprócz tego swoistego monopolu na nasze emocje - występuje też w wielu firmach racjonalny czynnik związany z produkcją patchy. Otóż można traktować patche jako swoiste zabezpieczenie przed piractwem. Obok systemów zabezpieczeń CD-Romów jest to najlepszy sposób zmuszenia gracza do wyłożenia pieniędzy na oryginał. Ktoś kupi grę u pirata. Chodzącą, bo skrakowaną. Ale co z tego skoro wersja podstawowa nadaje się najwyżej na antyradar. Dopiero patch wzbudza szacunek i entuzjazm. Tyle że patch sprawdza płytkę i oryginalność gry. Trzeba pewnego wysiłku by tego uniknąć, a to już jest jakiś zysk wydawcy, który ma źródło w postaci leniwych klientów.

Nasz wpływ

Podsumujmy dotychczasowe rozważania. Patche nie są dobrodziejstwem, ale zmorą graczy. Tak naprawdę zamiast ostatecznego produktu otrzymujemy niekompletny wyrób, urągający dobrym obyczajom handlowym i zmuszający gracza do poniesienia dodatkowych kosztów (czas transferu lub zakupu gazetki z płytką). Pół biedy, gdy patch odnosi się do jakiegoś wstrząsającego i nieprzewidywalnego błędu w odniesieniu do sprzętu czy transferu w opcji multiplayer (dziwne tylko, że graczom te błędy wyskakują zaraz po włączeniu gry).

Problem zaczyna się, gdy błędy w grze nie odnoszą się li tylko do materii technicznej, ale w sposób istotny deprecjonują założenia merytoryczne autorów gry co do jej przebiegu. Wspominałem już o grze AUSTERLITZ, której obecna wersja nie daje możliwości pogrania. Wspominana była także gra HEARTS OF IRON, której podstawowa wersja pozwalała na podbój świata jakimkolwiek państwem, a nawet po dwóch pierwszych poprawkach inwestowanie w jedną linię wynalazków (czołgi) powodowało nadal totalną przewagę nad komputerem i znowu umożliwiało szybkie pobicie przeciwnika. Zapowiadany patch 1.04 ma być rewelacyjny, problem polega jednak na tym, że będzie on pewnie niekompatybilny z dotychczasowymi save’ami (jak 1.03) i gracz de facto musi odstawić grę na półkę.

Te przykłady świadczą po pierwsze o braku rzetelnych testów, a po drugie o braku koncepcji i wiedzy na temat rzeczywistości przedstawianej w grze. I znów dochodzimy do kwestii nieuczciwości i wyciągania z naszych kieszeni nienależnych komuś pieniędzy. Bo skoro ktoś nie wie i nie umie to równie dobrze my możemy zrobić podobnego koszmarka wykorzystując engine i sukces rynkowy poprzednich gier danej firmy.

Trzeba dla uczciwości wspomnieć o firmach (nietypowych, powiedzmy od razu), które, tak jak BATTLEFRONT, zakładają możliwość poprawiania serii CM w zależności od uzasadnionych uwag graczy, mających w danym temacie większą wiedzę niż autorzy. Jest to celowe i sensowne założenie, a uwagi graczy są skrzętnie sprawdzane i testowane.

Wydaje się, że patchy nie da się uniknąć. Muszą one jednak stanowić niezwykle rzadkie zjawisko. Zmiany w grze na lepsze powinny zostać objęte nazwą modów i udostępniane za darmo graczom. Z tym, że takie mody byłyby tylko opcjonalne i można by się bez nich obejść. Nie byłby to więc ani cios w kieszeń gracza (żadna tam nowa wzbogacona wersja, którą trzeba kupić), ani cios w jego mózg (gra z modem czy bez prezentowałaby ten sam standard rozgrywki).

Patche techniczne powinny zniknąć raz na zawsze, bo najdobitniej świadczą o lenistwie i dyletanctwie współczesnych informatyków posługujących się gotowymi narzędziami i nie dbających o kompatybilność gier. Również patche merytoryczne powinny być bezwzględnie zakazane lub wydawane z dopłatą dla gracza (wada ukryta towaru!!!). Wszystko to jednak pod warunkiem, że sam finalny produkt będzie wreszcie dopracowanym i dopieszczonym cacuszkiem, który nie zaskoczy nas czarnym ekranem lub łatwością gry z pogranicza głębi artystycznej piosenek z Eurowizji.

I może nadejdzie dzień, że gracze ockną się. Zrozumieją, że dobrze się czujący kolesie z firm producenckich i wydawniczych nie są dobrymi wujkami rozdającymi coś za darmo lub robiącymi nam jakąś łaskę, ale że to my utrzymujemy tych panów i powinni się bardziej starać. Ale to chyba Utopia. Bo ci bezczelni geszefciarze wiedzą, że gracz jest jak narkoman i dla nowego tytułu wybaczy wszystko i jeszcze pomoże zakrzyczeć takich dzielących włos na czworo, jak niżej podpisany ;-(

Dariusz „BERGER” Góralski