--> Archiwum Forum
gregol [ Junior ]
Głupie trochę :) znaczenie wyrazu - j.polski
Bo ostatnio nurtuje mnie pytanie..
Co to jest cno?
Owszem, prosta sprawa wpisałem sobie w Słowniku Języka Polskiego. Wyskoczyło mi: "do cna «całkowicie, doszczętnie». Pojawia się też: cny daw. «prawy, godny szacunku».
Ale jakoś nie potrafię tego połączyć razem..
Bo domyślam się, że wynika to z jakiegoś archaizmu typu "od deski do deski", gdzie kiedyś deska to była "okładka" książki.
Ale od jakiego słowa jest "cna"?
Czy może dawno temu był to środek jakieś rośliny? Drzewa? Przedmiotu?
A może z jakieś innego języka to pochodzi?
Wpisywałem w google, ale nic konkretnego nie znalazłem.
To może, wszechwiedząca brać GOLowa mi powie. Jaka jest etymologia tego zwrotu?
NA PEWNO WIECIE :)
Scofield [ Brains of the outfit ]
Slowo pochodzi jeszcze z czasow krola Rhodara, wtedy mieszkancy kolonii pili piwo i wolali "Do cna!" czyli do dna. Cno oznacza dno.
Backside [ Senator ]
cno (rzecz.) ---> dno (chociaż nie wiem czy to faktycznie występuje w mianowniku, możliwe, że istnieje tylko w złożeniu "do cna").
cny (przym.) ---> zacny
Bazowe wersje dwóch różnych słów, które wraz z rozwojem całości języka, ewoluowały na wyraźniej brzmiące formy.
Flyby [ Outsider ]
.. a wszystko zaczęło się od "cnoty" ;) owa cnota zrodziła "zacnego" który był "cnym" człowiekiem, "mocnym" cnotą ..jako że prawdziwa "cnota" żartów nie zna owej końcówce "cny", "cna", brakowało już tylko "dna" w sensie ostatecznym ;)
gregol [ Junior ]
Ale czy na pewno cno znaczy dno? A nie na przykład szpik?
i w takim razie co ma do tego? cny (przym.) ---> zacny jaki(?) cny - jaki(?) denny, dogłębny, dośrodkowy? Bo w takim razie aż tak by zmieniło znaczenie słowo zacny?
Flyby [ Outsider ]
..gregol, ja nigdzie nie spotkałem słowa "cno" w użyciu .."cny", "zacny" i owszem, to jakby skrót (pochodne) od "cnotliwy" ;)
Gasto [ Pretorianin ]
Ja osobiscie spotkalem sie w literaturze z "cnym" ktore podal Backside czyli zacny, cnotliwy.
Wcale nie glupie:), bede sledzil ten watek, nigdy nie jest za pozno aby dowiedzies sie czegos nowego:)
Flyby [ Outsider ]
.."do cna" jest zwrotem, gregol ..owe "cno" nie funkcjonuje samodzielnie ..źle postawiłeś pytanie ..Powinieneś napisać: Czym jest (jakie ma znaczenie) zwrot "do cna" ;)
Backside [ Senator ]
Powtórzę - wg mnie to są 2 różne słowa. Wyglądają podobnie, ale mogą mieć całkiem inne pochodzenie.
Flyby [ Outsider ]
.."cny", zacny" to wyrazy .."do cna" jest zwrotem, nie ma samodzielnego wyrazu "cno" Backside ..i stąd pewnie inne znaczenie które podają słowniki
..tutaj zresztą wyłazi "głupota" googlowych słowników sugerujących że rdzeń wyrazu "cno" jest wyrazem samodzielnym ..i tyle
gregol [ Junior ]
Backside -> aha, to źle zrozumiałem. Bo, że są to dwa osobne to wiem. Znaczy wiem, że współcześnie są dwa inne.
Flyby -> Ale czym jest zwrot "do cna" to ja wiem :) nawet wiem co znaczy :P i ba! do tego wiem, że obecnie nie funkcjonuje osobno. Ale właśnie o to OBECNIE chodzi :) Bo to, że teraz nic nie znaczy "cno". To nie znaczy, że w staropolszczyźnie nic nie znaczyło :)
Np. jak wyżej wspomniałem przemarznąć do cna - czyli przemarznąć do szpiku kości.. (to tylko bezpodstawne przypuszczenie)
A teraz ciekawostka!
Z takim cnem może być podobnie jak ze słowem "skombinować". Czytałem swojego czasu we fragmencie książkę. Tytuł chyba.. słowa z piekła rodem, ale pewności nie mam co do tytułu.
Tam się dowiedziałem jakie jest pochodzenie słowa "skombinować". Ano, narodziło się ono w obozach koncentracyjnych. Gdzie znalazło się bardzo dużo ludzi wykształconych, wyższych sfer czy wszelakich "dobrze urodzonych". Nigdy by im do głowy przed '39 rokiem nie przyszło aby coś ukraść, oszukać itp. Jednak przed wyborem ukraść chleb czy umrzeć człowiek się zmienia. Zmienili się i oni. Ale słowo "kraść", dalej nie potrafiło im przejść przez gardła. No i w tych smutnych okolicznościach pojawiło się słowo "skombinować". Dla takiego człowieka o wiele lepiej brzmiało "skombinuj coś od jedzenia" niż "ukradnij jedzenie".
Słowo trzyma się dalej i dalej jest łagodną wersją kradzieży.
Flyby [ Outsider ]
..w staropolskim może i "cno" było, może funkcjonowało samodzielnie, gregol, tyle że literatura ani słowniki go nie przechowały ..teraz pewnie powstało z martwych dzięki Google ;)
..obawiam się gregol że słowo "kombinator" było używane w znaczeniu pejoratywnym jeszcze przed wojną ..historie obozowe dodały mu tylko "znaczenia" ;)
gregol [ Junior ]
Flyby -> słowniki może nie. Ale na polskich uczelniach tylu zbędnych idiotyzmów uczą, że może akurat ktoś z golowiczów by wiedział :)
Tu jak przychodzi do czego wszyscy wszystko wiedzą :)
co do kombinować - piszę co przeczytałem :) jak było dokładnie nie wiem. żyję zaledwie 20lat :D
gregol [ Junior ]
może po popołudniu ktoś wie?