"Upadek i zmierzch oraz deptanie z błotem" - literatura...

04.07.2002

01:31

[1]

Faolan [ BOHEMA ]

"Upadek i zmierzch oraz deptanie z błotem" - literatura...

"Myślę, że ta właśnie rachaityczność i bylejakość głównego nurtu jest przyczgyną kompleksów, jakie żywi krytyka wobec literatury popularnej. Z jednej strony - głównonurtowcy zazdroszczą jej nakładów i czytelników, stąd stale ponowiane próby, żałosne przeważnie, napisania "ambitnego czytadła", które by i zadowoliło krytyków, i dało się opchnąć tzw. masom. Z drugiej - nienawidzą prozy popularnej, że odbiera im ona czytelników.

Ten dwoisty kompleks owocuje paranoją naszego życia literackiego. Rządzące w nim koterie z jednej strony obkładają prozę popularną anatemą, z drugiej - próbują małpować. Z jednej strony w sposób żałosny i głupi miesza się obiegi, które z natury mają się do siebie nijak. Z drugiej - określenie 'literatura popularna" używa się jako anatemy. "Literatura popularna" przestało znaczyć cokolwiek, jest tylko popularną wśród krytyków obelgą. Nie zdają sobie sprawy z tego, co określenie to oznacza, nie potrafią też krytycy sensownie myśleć ani o kulturze popularnej ani o arcydziełach, jedno im się z drugim chrzani, i ostatecznie jedynym kryterium, jakiego używają, jest kryterium towarzyskie.

Literaturą piekną, a więc dobrą, jest więc to, co napisane zostało przez ludzi należących do koterii. Popularną zaś, czyli złą, to, co napisali autorzy spoza niej Fantastyka mieści się w tej drugiej kategorii. Nic nie pokazuje tego dobitniej niż nagroda "Nike". Z jednej strony, nie zasłużyła na nominację do niej żadna ze znakomitych książek Sapkowskiego, bo to przecież, tfu, fantastyka. Z drugiej strony - otrzymać ją może płaska opowiastka o alkoholiku, który rzuca nałóg bo się zakochał, lokując się mniej więcej na poziomie serialu "Na dobre i na złe". Bo autor jest "swój".

Żałosne to tak, że nawet się nie chce splunąć albo bodaj machnąć ręką."

Rafał A. Ziemkiewicz
"Science - Fiction" Lipiec 2002

Pytanie: Czy wy również uważacie, że literatura popularna jest uważana za niczego nie warty podgatunek literacki, i czy uważacie, że obecna literatura główno - nurtowa, czyli piękna, przeżywa kryzys?

Ja mogę się ustosunkować jedynie do pierwszej części mojego pytania, gdyż zainteresowałem się głównym - nurtem dość niedawno (dziękuję K. R. :)), a to że fantastyka jest uważana za coś miałkiego mnie denerwuje, sam ją czytam, sam pisuję (khemm) i mogę stwierdzić, że można w niej znaleźć perełki, które pokazują ludżi i ich zachowania w różnych sytuacjach życiowych, który dorównywałby literaturze pięknej i zasługiwałby na bardziej prestiżowe nagrody. Co do upadku main - streamu mogę stwierdzić, że również zgadzam się z Ziemkiewiczem, gdyż ostatnio nie zaskoczył mnie żaden tytuł, który można byłoby porównać z np. "Dżumą" Camusa...

04.07.2002

03:33

[2]

Soulcatcher [ Prefekt ]

Są „krytycy” i „Krytycy” literaccy, podobnie jak „literatura popularna” i „Literatura Popularna”. Wszelkie uogólnienia dotyczące tych kwestii zawsze sprowadzą Cię na manowce. Nie można wnioskować czy „literatura popularna jest uważana za niczego nie warty podgatunek literacki” gdyż samo zaliczenie konkretnej książki do „literatury popularnej” czy nawet zdefiniowanie co to dokładnie jest ta „popularna” budzi zawsze wiele burzliwych dyskusji. Nie śmiem rościć sobie prawa do kategoryzowania książek wiem natomiast iż wiele pozycji „fantastycznych” które 30 – 40 lat temu z trudem klasyfikowane były przez ówczesnych krytyków jako „prawie książki” dzisiaj stają się powoli klasyką literatury światowej. Jako przykład wystarczy przytoczyć takich autorów jak Kurt Vonnegut, J. G. Ballard czy Philip Dick. W Stanach o książkach tych pisarzy ludzie się dzisiaj uczą w szkołach (o ile jest to jakaś nobilitacja :)). Co do słów pana Ziemkiewicza to zgadzam się lecz przy założeniu iż podział jest dokonywany według kryteriów tych krytyków którzy na słowo „fantastyka” dostają dreszczy, jeżeli chodzi o moje własne podziały to raczej przychylał bym się do zdania iż główny nurt (w tym także jakiś mały procent fantastyki) trzyma się całkiem nieźle.