Matura ustna z j. polskiego...... jakies wskazówki ??

Tomus665 [ Legend ]

Motyw Domu i Rodziny

Motyw domu i rodziny znajdujemy w utworach pisarzy wszystkich epok literackich, może właśnie dlatego, że rodzina stanowiła i stanowi podstawową komórkę, na której opiera się społeczeństwo.

Dużo miejsca rodzinie poświęcił już Homer w „Odysei”, opowiadając o losach Odyseusza, władcy Itaki, jednego z wojowników Troi, który ..... przez dziesięć lat wracał do domu, swoich najbliższych. Jego żona Penelopa przez 20 lat czekała na jego powrót z wojny trojańskiej i wcale nie było jej łatwo. Od dnia jego wyjazdu nie potrafiła być szczęśliwa. Na domiar złego przybywali zalotnicy, przekonani że Odys nie żyje, ubiegali się o rękę. Przebiegła i mądra królowa ich tak długo jak to było możliwe. Przyrzekła, że ponownie wyjdzie za mąż dopiero, gdy skończy tkanie całunu poświęconego dla swojego teścia Lartesa. Penelopa nie tylko była wzorem miłości i wierności małżeńskiej, ale także była dobrą i czułą matką. Cierpiała i płakała kiedy dowiedziała się o potajemnym wyjeździe syna Telemacha, przeżywała bardzo wiadomość o tym, że zalotnicy przygotowują na niego zamach. Kiedy ukochany syn powrócił witała go ze łzami i matczyną czułością.

Telemach był rozsądnym i dojrzałym dzieckiem. Nie potrafił pogodzić się co dzieje się podczas jego nieobecności jego ojca w Itace. Wyruszył w drogę by dowiedzieć się czegoś o nim. Później z ojcem układa plan zemsty na zalotnikach, a także pomaga mu ich wymordować. Odyseusz także tęskni w czasie wędrówki za żoną i synem. Nie umiała go nawet zatrzymać przy sobie piękna nimfa Kalipso, która więziła go prawie przez 7 lat. Na koniec warto zwrócić uwagę, ze Penelopa umiała pogodzić się z tym, iż z woli bogów Odyseusz znów musiał opuścić dom, by udać się w kolejną podróż. Ale silne więzy Odyseusza z rodziną będą zapewne zawsze trwałe.

„W żywocie człowieka poczciwego” Mikołaj Rej kreuje portret szlachcica-ziemianina wiodącego spokojne i uporządkowane życie na wsi. „Człowiek poczciwy” to dobry gospodarz, który dogląda prac w polu, ogrodzie, cieszy się z darów, którymi obdarza go natura. Zabiega o gospodarstwo i rodzinę, jest troskliwym mężem i ojcem. Rej tworzy w swoim utworze obraz zgodnej rodziny w życiu której dominują: praca, wzajemna miłość i troska o potomstwo. W małżeństwie panują miłość, zgoda i wzajemne zrozumienie. Toteż „człowiek poczciwy” cieszy się szczęściem rodzinnym, dba by niczego w domu nie brakowało. Żona jest wzorową i zapobiegliwą gospodynią. Dobrze prowadzi dom, troszczy się o męża i dzieci, które wychowuje na cnotliwych obywateli. Współtworzy harmonię w życiu domowym. Rej kreśli więc portret idylli rodzinnej, która zapewnia szczęśliwemu ziemianinowi pomyślne, spokojne i dostatnie życie.

„Skąpiec” Moilera to komedia charakterów, która z całą ostrością piętnuje chciwość, skąpstwo głównego bohatera, Harpagona. Utwór ten jest także dramatem rodzinnym ukazującym życie i stopniowy rozkład siedemnastowiecznej rodziny mieszczańskiej. Prezentuje on sytuację dzieci, które muszą cierpieć poglądami ojca-despoty, dla którego nie liczą się żadne wartości prócz skrzętnie gromadzonych pieniędzy.

W domu Harpagona nie dostrzega się żadnych więzi rodzinnych, miłości, zaufania czy przywiązania. Ojciec wymaga od dzieci, uzależnionych od niego, całkowitego posłuszeństwa. Nie liczy się z ich uczuciami. One zaś świadome tego że muszą tylko liczyć na siebie, same troszczą się o swój los,

Kleant i Eliza obawiają się ojca, odczuwają wobec niego niechęć i pogardę. Zdeterminowany Kleant chce zaciągnąć dług u lichwiarza i skłonny jest patrzeć na skłonną śmierć ojca. Kleant kradnie ojcu szkatułkę, by szantażem zmusić go do zgody na małżeństwo z Marianną. Chciwość i skąpstwo Harpagona doprowadziły do tego, że nikt w jego domu nie był szczęśliwy. Molier kreśląc portret Haspagona i jego dzieci piętnuje rodziny, w których zamiast miłości i ufności panują lęk i wieczne podejrzenia, w których nie ma szczęścia, uczciwości, cnoty, szczerych uczuć, gdyż wszystko zostało zdeterminowane przez pieniądz.

Akcja kolejnego utworu literackiego jakim jest „Powrót Posła” J.U. Niemcewicza rozgrywa się w posiadłości średniozamożnej szlachty. Gospodarze, Podkomorzy i jego żona są uosobieniem staropolskich cnót. Na przykładzie ich życia Niemcewicz przedstawia wzorową rodzinę. W ich domu panuje harmonia i miłość, są małżeństwem bardzo szczęśliwym bo wiedzą jak mówi Podkomorzyna: „ Tam gdzie cnoty domowe pierwszą są rozkoszą. Kędy męża i żony najpierwsze starania”. Podkomorstwo są ludźmi światłymi, rozumieją konieczność przeprowadzenia licznych reform w państwie. Oboje narzekają na zgubne skutki cudzoziemszczyzny i błędnego wychowania dzieci. Sami wyznają zasadę „dom zawsze powinien ustępować krajowi” i według niej wychowali swoich synów, którym wpoili przede wszystkim miłość do ojczyzny i konieczność służenia jej. Nauczyli też swoich dzieci skromności rozwagi, kierowania się sprawiedliwością i uczciwością w życiu. Przedstawiając inną rodzinę Gadulskich Niemcewicz ośmiesza związki małżeńskie zawarte dla pieniędzy i posagu. Starosta ożenił się ze Starościną dla jej pieniędzy, ona zaś została wydana za niego wbrew swojej woli. W małżeństwie ich nie ma miłości, szacunku i zrozumienia. Starościna, sentymentalna dama z byle powodu straszy męża rozwodem, marnotrawi jego majątek (zamiast młynu chce wodospad). Starosta zaś znosi cierpliwie fanaberie żony, spełnia jej kaprysy, ale nie dlatego, że ją kocha, lecz by nie stracić pieniędzy, które wniosła w posagu. Jest człowiekiem wyjątkowo skąpym i chciwym. Nie zna uczuć rodzinnych. Nie tylko nie kocha żony ale również nie żywi głębszych uczuć do córki Teresy, którą po śmierci pierwszej żony oddał na wychowanie do krewnych. Choć się nią nie opiekował chce decydować o jej losie, nie licząc się z uczuciami dziewczyny. Pragnie oddać jej rękę temu kto zrzeknie się posagu.

Dzieje Konrada i Aldony w powieści „Konrad Wallenrod” A. Mickiewicza to historia małżeństwa z góry skazanego na porażkę, gdyż Konrad widział szczęście osobiste, także w małżeństwie, tylko w wolnej ojczyźnie. Tymczasem Litwa żyła w ciągłym zagrożeniu ze strony Krzyżaków. Patrząc na tragedię swojego narodu Konrad nie mógł być szczęśliwy. Dobrowolnie więc wyrzeka się szczęścia, miłości, życia rodzinnego, spokoju sumienia. Pozostawił zrozpaczoną żonę i odszedł by spełnić swoją misję. Pragnienie Aldony by być razem spełniło się. Po latach małżonkowie znów się spotykają, lecz ich historia kończy się tragicznie. Konrad popełnia samobójstwo, a w tej samej chwili umiera także Aldona. Małżonkowie jak wszyscy romantyczni kochankowie spotykają się zapewne w niebie. Motyw rodziny został również ukazany w „Nie-boskiej komedii” Zygmunta Krasickiego. Główny bohater dramatu hrabia Henryk to arystokrata, romantyczny poeta, który doprowadził do tragedii w swojej rodzinie. Nie potrafił wywiązać się z obowiązków ojca i męża. Żyje w świecie oderwanym od rzeczywistości, marzy o idealnej kochance i romantycznej miłości łączącej dusze kochanków. Jest egoistą, który nie pokochał nikogo prócz siebie. I oto bierze ślub z Marią i mają potem dziecko. Lecz szybko uświadamia sobie, że nie kocha żony. Przeżywa też jako typowy romantyk stany depresji i melancholii. Maria miała świadomość, że nie jest uosobieniem romantycznej kochanki o której marzył mąż. Starała się jednak ze wszystkich sił by być godną męża-poety.