Forum CM: Rżew - Radziecki Stalingrad

Marder [ Konsul ]

Forum CM: Rżew - Radziecki Stalingrad

Sporo tego jest ale warto przeczytać tym bardziej, że w sowieckich opracowaniach ten temat "nie istnieje".



Cóż zatem nowego można odkryć w odtajnionych dziś archiwach Rosji ?
A jednak ? rzecz trudna do uwierzenia ? radziecka cenzura wycięła z
historii II wojny światowej olbrzymią i krwawą bitwę, która miała się stać
bliźniaczką stalingradzkiego zwycięstwa.

Kiedy niespełna 62 lata temu, o świcie 19 listopada 1942 roku, na froncie
sowiecko-niemieckim pod Stalingradem zabrzmiała artyleryjska nawałnica,
która w dramatyczny sposób odmienić miała losy II wojny światowej. Jej
zgiełk na długie lata przygłuszył jednak całkowitą klęskę, jaką zakończyła
się rozpoczęta tydzień później sowiecka ?Operacja Mars?.

Historię piszą zwycięzcy ? zasada ta była zazwyczaj rozumiana jako
narzucanie przez wygranych swojej oceny wydarzeń współczesnym i potomnym.

Tymczasem walki na froncie wschodnim w 1942 r. nie zostawiają zbyt wiele
miejsca na interpretację. Po zimowej klęsce, jakiej Niemcy doznali pod
Moskwą w 1941 r., początkowo karta raz jeszcze się odwróciła: sowiecka
ofensywa w maju pod Charkowem zakończyła się katastrofą, a niemieckie
kolumny pancerne znów toczyły się po stepach, aby stanąć nad Wołgą i u
stóp Kaukazu.
Pod koniec lata 1942 Hitler popełnił jednak ten sam błąd, co rok
wcześniej: przekonanie o własnej wyższości kazało mu zmierzać do zbyt
wielu i zbyt odległych od siebie celów. Siły zostały rozwodnione i na
każdym z kierunków zabrakło dosłownie ostatniego batalionu, by przełamać
desperacki opór obrońców. Historia pewnie potoczyłaby się inaczej, gdyby
na fali zmian nazw miast w ZSRR to np. Twer został przemianowany na
Stalingrad, a Carycyn (późniejszy Stalingrad) został np. Kalininem. Gdy
jednak znaczenie geograficzne zyskało ? dzięki nazwie ? wartość
symboliczną, to właśnie miasto nad Wołgą stało się obsesją obu tyranów.
Niemcy skoncentrowali swe siły do bezsensownych szturmów na rozpaczliwie
bronione ruiny. Do obrony skrzydeł zostawili Rumunów: słabo uzbrojonych i
dalekich od determinacji. Strategiczny absurd, połączony z szeregiem
taktycznych pomyłek wepchnął najsilniejszą armię niemiecką w kleszcze
okrążenia. Zarówno planowanie, jak i wykonanie przełomowego natarcia Armii
Czerwonej zasługuje na miano podręcznikowego. Koncentracja sił, śmiałość,
zaskoczenie ? nie zabrakło żadnego z elementów niezbędnych do
jednoznacznego zwycięstwa. Co do tego nikt nie ma wątpliwości.

Po samobójczej ofensywie na Moskwę i nieudolnym sowieckim kontruderzeniu
Niemcom został w spadku tzw. występ rżewski-
https://www.serpukhov.su/dima/war/rvevn.htm

https://rhino.shef.ac.uk:3001/mr-home/rzhev/rzhev3.html doskonałe
opracowanie j.ang.+ mapy

było wybrzuszenie frontu głęb.160 km i szer.200km wdzierające się w głąb
terytorium zajętego przez Rosjan - wycelowane wprost w Kreml - i stanowił
realne zagrożenie ( lot samolotu trwał 15min. ) oraz to ,że jedynym faktem
niezaprzeczalnym jest to ,że występ Rżew-Wiaźma opanowany przez Niemców w
toku operacji zima 1941 w odległości 150 -200km od Moskwy denerwował
Stalina ( zresztą jak jeden jedyny raz wyjechał z Moskwy na front to
przybył tutaj ,ale było to w 1943 po tym jak Niemcy odeszli......)

https://www.hrono.ru/sobyt/1900sob/1942rzhev.html
https://tvervov.library.tver.ru/tv-0037.htm

Rżew to niewielkie miasto położone na wys. brzegu Wołgi otoczone leżącymi
niżej szerokimi błotami i lasami oddalone 150 km na zachód od Moskwy i
1400km od Berlina.
https://archi.ru/photo/nechaev/gallery_vol/pages/003rjev_2.htm
Ważny węzeł komunikacyjny ze względu na krzyżujące się drogi lądowe i
kolejowe z 4 stron.
Od października 1941 do marca 1943 w tym rejonie toczyły się ciężkie walki
w ramach kilku operacji :

I. październik 1941 próba zdobycia Moskwy operacja Tajfun , inicjatywa
Niemiec
Szeroko opisana i znana ......
II. styczeń - kwiecień 1942 strategiczna , inicjatywa Rosjan przedłużenie
kontruderzenia pod Moskwą
https://tvervov.library.tver.ru/tv-0033.htm
https://www.hrono.ru/sobyt/1900sob/1942rzhev_vyaz.html
wysadzono desant powietrzny na tyłach Niemców ,który potem wzmacniano
dowożąc samolotami oddziały piechoty z ciężkim uzbrojeniem ( planowano
ok.10 tys. udało się 2500 ze względu na małą ilość samolotów tylko 40 Li-2
=DC-3 oraz 25 TB-3, złą organizację, pogodę .. ).
tutaj opis jak i walka desantu https://www.serpukhov.su/dima/war/airv.htm

Z uwagi na ciężkie warunki terenowe i atmosferyczne kierunek natarcia był
na wąskim odcinku bez możliwości obejścia silnie bronionych pozycji ,
dodatkowo Niemcy przerzucili z zachodu 12 świeżych dywizji.....
https://militera.lib.ru/research/beshanov_vv/07.html
Rosjanie stracili ok.770 tys. Niemcy zaś ok.350 tys. żołnierzy ( w
zabitych ,rannych i zaginionych)

III. czerwiec 1942 inicjatywa Niemiec w ciągu 11 dni Niemcy zlikwidowali
oddziały ros. które wdarły się na ich tyły , gdzie zostały okrążone w
rejonie miast Rżew-Biełyj ( wzięto 50 tys. jeńców ...) brak wsparcia
Rosjan aby umożliwić wyjście z okrążenia

IV. 30lipiec- 23wrzesień 1942 frontowa w ramach tzw. strategicznej obrony,
inicjatywa Rosjan

Na dzień 1.07.1942 przeciwko czterem armiom grupy ?Środek? liczącym ok.70
dyw. ,z których większość ze względu na zbliżającą się operację ?Blau ? na
płd. oraz poniesione straty we wcześniejszych walkach miała strukturę 6
bat. zamiast 9 batalionowej oraz ograniczone dostawy sprzętu ( czołgów)
stanęło 20-cia armii Frontów Kalinińskiego , Zachodniego i prawego
skrzydła Briańskiego razem 140 dywizji oraz rezerwy strategiczne
https://militera.lib.ru/research/beshanov_vv/18.html

Wg obowiązującej historiografii : na pocz. lipca Żukow zaplanował operację
w celu związania sił niemieckich na centralnym odcinku frontu i
uniemożliwienia przerzucenia ich na płd. gdzie po rozbiciu nieudanej ros.
ofensywy pod Charkowem ?maj ( ros. uderzenie wyprzedziło tylko o 7 dni
planowaną niem. operację (Blau ) ,która to była zaplanowaną jako główna
operacja niem. kampanii letniej : chcieli rozbić siły ros. na płd.,
przebić się do kaukaskiej nafty skąd jak przypuszczali szło ok.3/4 dostaw
i odciąć Rosję od dostaw żywności z płd, kraju i pomocy aliantów idącej
przez Persję. Miał to być swoisty rewanż za klęskę pod Moskwą zimą 1941 ..
trwały właśnie ciężkie walki w stepach ..... ich następstwem była znana
bitwa o Stalingrad.
Jest to dziwne w zestawieniu z faktami ,że właśnie wtedy na polecenie
Hitlera min. przerzucono dwie DPanc (9 i 11) oraz DZmot SS Germania na
odcinek centralny w okolice Rżewa...

Początkowo Rosjanie przełamali pas niemiecki na głęb.15-30km na kierunku
Syczewka jednak utknęli przed rozbudowanymi pasami umocnień,
https://rshew-42.narod.ru/200/200.html jak przebiegały te walki/ struktura
piechoty niemieckiej
Niemcy ściągnęli posiłki
https://militera.lib.ru/research/beshanov_vv/21.html

i na pocz. września wykonali potężne uderzenie i w krwawym boju
spotkaniowym wypchnęli Rosjan na pozycje wyjściowe ( ogólne straty Rosjan
200 tys )
https://rshew-42.narod.ru/200/1.html obrazy jak wyglądała bitwa
https://rshew-42.narod.ru/200/2.html
https://rshew-42.narod.ru/200/3.html są tu wspomnienia jak wyglądało pole
bitwy
https://rshew-42.narod.ru/200/4.html
https://rshew-42.narod.ru/200/4b.html

Rosjanie będąc przekonani , że Niemcy dalej będą próbowali opanować Moskwę
zgromadzili na tym kierunku potężne siły .....
https://www.worldweapon.by.ru/battle/blau.htm

we wrześniu znów wybuchły zażarte walki o miasto Rżew ( przez miasto
przebiegał bardzo ważny odcinek linii kolejowej Moskwa-Ryga oraz droga
rokadowa Wiazma-Syczewka -Rzew dla informacji : droga rokadowa to droga do
transportu zaopatrzenia równoległa do linii frontu i właśnie dlatego kto
nad miastem panował ten ......)
Rosjanie wdarli się do miasta i rozpoczęły się krwawe walki uliczne ( wg.
świadków przypominały późniejsze toczone w Stalingradzie )
Niemcy kosztem ogromnych strat wyparli Rosjan na stare ich pozycje i w
poł. października walki ucichły.
Dane niemieckie mówią o ,że w całej kampanii wiosenno-letniej Rosjanie
stracili ok.400 tys.ludzi

V. 25 listopad-grudzień 1942 inicjatywa Rosjan ,
operacja Rżewsko-Syczewska lub mniej znana jako operacja ?Mars?
https://iskatel.narod.ru/mars.htm rzetelnie opisane przez ludzi z
pozarządowej organizacji zajmującej się ochroną wojennych miejsc bojów
( z lewej strony planszy są odnośniki do licznych ?zapomnianych? i
nieznanych do tej pory dokumentów archiwalnych

Broniącej występu niemieckiej 9. Armii nie udało się Rosjanom zniszczyć
ani zimą, ani w zmasowanych, frontalnych atakach w sierpniu 1942. Obiema
operacjami dowodził G.Żukow, jako zastępca naczelnego wodza i koordynator
wysiłków poszczególnych frontów obsadzających kierunek zachodni. Ta
frustracja sprawiła zapewne, że stał się on zwolennikiem przeprowadzenia
kolejnej kontrofensywy właśnie tu: wzdłuż najkrótszej drogi, która kiedyś
mogła poprowadzić na Berlin.
Niemcy w celu wzmocnienia ducha swoich wojsk nazwali miasto Rżew ?wrotami
do Berlina.?
Drugą opcją, której zwolennikiem był szef sztabu generalnego A.Wasilewski,
było kontruderzenie
pod Stalingradem.
Stalin zręcznie wygrywał rywalizację swych najzdolniejszych dowódców, gdy
we wspólnych naradach wypracowywano plany wojenne. W końcu, gdy niemieckie
letnie natarcie najwyraźniej wygasło, a rosnąca produkcja pozwoliła
zgromadzić potężne odwody pancerne, postanowiono przeprowadzić dwie
równoległe operacje:
1. ?Uran? pod Stalingradem i
2. ?Mars? pod Rżewem. Tutaj zamysłem było ,żeby uderzeniem wojsk lewego
skrzydła Frontu Kalinińskiego ( dow. Koniew siły to 30A i 29A ) w kierunku
na Rżew i prawego skrzydła F.Zachodniego w kierunku na Syczewkę
zlikwidować występ i znajdujące się tam wojska niemieckie. Główna rola
przypadła na F.Zachodni -dow.Żukow ( siły to 31A: w składzie siedmiu
dyw.piech. i sześciu brygad panc. i 20A w składzie sześciu dyw.piech. i
pięciu brygad panc. )
BPanc. brygada panc. w składzie których było od 46 do 53 czołgów ( 32 śr.
T-34, MK III "Valentine", Mk II "Mattilda , KW-1 reszta lekkie T-60 lub
T-70 )

MKII Matilda czołg wsparcia
https://www.armsgallery.com.ru/foto_eng_valen.htm
MKIII "Valentine" czołg wsparcia
https://www.armsgallery.com.ru/eng_valen.htm
KW-1 ciężki czołg 76mm armata
https://www.free-time.ru/military/tanks/tanki/kb_1c.html
T-60 lekki czołg , 20-mm armata typu TNSz-20
https://easyget.narod.ru/tank/t_60.html
T-70 lekki czołg , 45-mm armata https://easyget.narod.ru/tank/t_70.html
lub inne opisy czołgow na https://www.sokoly.ru/war/tank3.html
W sumie dawało to 345 tys. żołnierzy i ok.1400 czołgów... było to dużo
więcej niż miał ich Wermacht w tym miejscu
Ponadto nasycenie artylerią pozwoliło na uzyskanie np.
w 10km pasie uderzenia 30A ponad 1300dział i moździerzy i ok.80 wyrzutni
rakietowych
w 8km pasie uderzenia 29A ponad 950 dział i moździerzy
w 8km pasie uderzenia 20A ponad 980 dział i moździerzy oraz 16 dywizjonów
katiusz BM-8 /13

Jak wyliczono każda dywizja piechoty z wspierającą ją bryg.panc.atakowała
na odcinku ok.2,5km...
https://militera.lib.ru/research/beshanov_vv/20.html

W przypadku powodzenia planowanych uderzeń radz. każda z nich miała zostać
rozwinięta w dwie dalsze operacje:
- celem operacji o kryptonimie ?Saturn? miał być Rostów, co pozwoliłoby
złapać w potrzask niemiecką Grupę Armii A na Przedkaukaziu, a
- celem operacji ?Jupiter? ? Smoleńsk i zniszczenie Grupy Armii ?Środek?.

Do obu kontrofensyw wyznaczono niemal identyczne siły, w tym po sześć
korpusów pancernych i zmechanizowanych.
Ponadto jak nigdy dotychczas wzmocniono oba fronty duża ilością artylerii
lufowej i rakietowej ...
Tutaj o siłach https://militera.lib.ru/research/beshanov_vv/20.html
Pod Rżewem dowodzić miał Żukow, pod Stalingradem Wasilewski.
Dodatkową premią dla tego, kto odniesie większy sukces, miało być
wykorzystanie potężnej 3 Armii Pancernej Gwardii, która oczekiwała w
rezerwie pod Tambowem ? w połowie drogi między polami obu planowanych
bitew. ( Sowieckie armie pancerne 1942 - 1945 opisano na )
https://www.his.uni.torun.pl/studenci/sknmdoiuw/referaty/sowapanc.htm

Przygotowania i zaskoczenia
https://www.kstu.edu.ru/military/magazine/N6/html/2_14.asp

Najpierw, w połowie października .........
Śniegu było z początku mało ,temperatura wahała się od 0 do +20 st.C i
dzień był krótki- tylko 9 godz. było jasno bowiem w tym rejonie ,a od 15
po południu do 6 rano panowała ciemność.
Jednak wczesne jesienne słoty (przez tydzień wystąpiły ulewne opady
deszczu i mżawki ) opóźniły po koncentrację potężnych sił.
Ponadto kolejnym nieprzewidzianym utrudnieniem było to ,że zgromadzone
odwody ros. składały się głownie z rekrutów 18-19 letnich pochodzących z
Kazachstanu i terenów Azji śr. szybko przeszkolonych w przeciągu 1,5 m-ca.
Widok lasów , nieprzebrane przestrzenie błota robiły ogromne wrażenie na
ludziach stepu i pustyni oraz dodatkową przeszkodą była bariera językowa ?
w większości nie rozumieli j.ros. ,a dowodzący byli głównie Rosjanie ? nie
rozumieli ich... owi zieloni rekruci ponosili olbrzymie straty, gdyż w
obliczu ostrzału zbijali się w grupki dla dodania sobie otuchy.....
https://www.ugresh.ru/arxiv/uv/2003/25/p22-1.htm
Operację przesunięto do czasu, gdy pierwsze mrozy umożliwią ruch
zmotoryzowanych kolumn po gruntowych drogach.
Ostateczny termin wyznaczono na 25 listopada, w niecały tydzień po tym,
gdy ruszyć miał atak Wasilewskiego.
Niemiecką 9. Armię miał spotkać taki sam los, jak ten, który stał się
później udziałem 6. Armii w Stalingradzie: armie Frontu Kalinińskiego i
Frontu Zachodniego uderzyć miały z dwóch stron występu, ucinając jego
górną część. Korpusy pancerne i zmechanizowane miały wykorzystać
przełamanie dokonane przez piechotę i szybkim natarciem zamknąć obrońców w
kotle. Żukow był tak pewny sukcesu, że w ostatniej chwili przesunął jeden
ze swych najsilniejszych korpusów do uderzenia na Wielkie Łuki, co
zabezpieczyć miało skrzydło dalszych ataków na Smoleńsk.
Niemiecki wywiad rozpoznał przygotowania do obu kontrofensyw. Jednak
analitycy byli przekonani, że Armię Czerwoną stać tylko na jedno duże
uderzenie. O tym, że miało ono nastąpić pod Rżewem, przekonywał fakt, że
dowodzenie objął tam osobiście Żukow. Źródłem informacji była też liczba
dezerterów. Gdy rozpoczęły się przygotowania do ofensywy i poprawiło się
zaopatrzenie, ich liczba zmalała. Gdy termin natarcia się zbliżył ? znów
wzrosła.

Tymczasem pod Stalingradem dowódca 6. Armii Friedrich von Paulus
skoncentrowany był na walkach w mieście. Zabezpieczające skrzydła armie
rumuńskie mogły liczyć na wsparcie tylko jednej niekompletnej dywizji
pancernej. Nikt nie spodziewał się po Armii Czerwonej śmiałej i
precyzyjnej operacji. Jej dotychczasowe przeciwnatarcia nieodmiennie
grzeszyły mało klarownymi celami i nieadekwatnością środków. A już to, że
Rosjanie mogą działać według schematów Blitzkriegu ? przełamać front i
zacisnąć pancerne kleszcze okrążenia ? nie mieściło się w głowie. Sygnały
koncentracji sił przed rumuńskimi liniami zlekceważono.

Pod Rżewem rzecz wyglądała zgoła odmiennie.

Dowodzący 9. Armią Walter Model już poprzedniej zimy dał się poznać jako
mistrz aktywnej obrony.
Jako ruchome środki obrony ppanc.często wykorzystywał działa samobieżne
typu Stug IIIAusf C/D
https://www.panzer-archiv.de/sturmgeschuetze/deutschland/stugiii/stugiii.htm#d
https://www.achtungpanzer.com/stug.htm opis tych z 1942r.
https://www.wwiivehicles.com/html/germany/sturmgeschutz.html
co prawda było ich mało j w stosunku do przeciwnika , ale ich doskonałe
parametry ( mimo ,że ich przeznaczeniem było wsparcie piechoty i czołgów w
natarciu to okazały się doskonałym środkiem ppanc. zadecydowała wysokość i
armata ..) oraz ukształtowanie terenu , przygotowanie zawczasu stanowisk
ogniowych wykazały wyższość.......
Na lini ataku miał on sześć niepełnych DP oraz dwie ( 14 i 36
)zmotoryzowane .
Głębokość pasa obrony wynosiła 5-8km i oparta była o powiązany ze sobą
system punktów oporu z doskonale powiązanym systemem ognia broni
maszynowej , dział i moździerzy, okopami pełnego profilu i licznymi polami
minowymi. Każdy z tych pkt. wyposażony był w liczne środki obrony ppanc.
Ponadto sprzymierzeńcem był bagnisty teren.....
Większość głównych pkt. oporu były to miasta Rżew- Syczewka ?Oleino-
Biełyj leżące na wzniesieniach i otoczone bagiennymi i błotnistymi
obszarami. W wioskach okolicznych każdy dom został zamieniony przez
saperów w schron bogato wyposażony w broń maszynową ....
Za każdym z jego korpusów czekała w odwodzie dywizja pancerna
( 1Dpanc.,2Dpanc.,5Dpanc. ) Swoje odwody miała też sama armia i dowództwo
grupy armii.

Mimo ,że Rosjanie stosowali maskowanie i w wyniku ześrodkowania sił na
wybranych kierunkach
udało im się osiągnąć przewagę : 7x w czołgach, 6x w artylerii oraz 4x w
ludziach , siła przygotowanej pod Rżewem obrony była dla Źukowa przykrą
niespodzianką.
* https://militera.lib.ru/research/beshanov_vv/20.html
Pod Stalingradem Wasilewskiego zaskoczyło tylko to, jak ogromną armię
udało mu się okrążyć i jak mało sił skierowano, aby ją uratować.

Pierwszy uderzył Front Kaliniński na występ rżewski od zachodu, dwiema
armiami po obu stronach umocnionego miasta Biełyj. W obu miejscach udało
się przełamać pierwsze linie niemieckiej obrony i w oba wyłomy,( Niemcy na
czas 2-godz. ataku ros. artylerii odeszli z 1-ego skraju obrony , potem
wrócili jednak nie mogli wytrzymać zmasowanego ataku, osłaniając odwrót
ogniem licznych grup wyposażonych w pistolety MP-40 i karabiny maszynowe
MG-42 oraz ogniem moździerzy zadawali wojskom ros. duże straty....)
https://world.guns.ru/smg/smg33-e.htm MP-40
https://world.guns.ru/machine/mg33-r.htm MG-42
https://www.geocities.com/Augusta/8172/panzerfaust7.htm inne ....

zgodnie z planem, ruszyły korpusy zmechanizowane. Jednak niemieckie
jednostki nie pozwoliły poszerzyć wyrw we froncie. Obrona Biełego została
wzmocniona oddziałami elitarnej dywizji panc.SS Grossdeutschland.
Dużą pomoc Niemcom okazał pociąg pancerny poruszający się po wysokim
nasypie na linii natarcia wojsk ros. , skąd miał doskonały wgląd w niżej
położone tereny opanowane przez Rosjan....
Jeszcze gorzej poszło Frontowi Zachodniemu, ruszającemu do ataku od
wschodu. Natarcie 31. Armii zostało zatrzymane. W lesistym terenie trudno
było rozpoznać pozycje obrońców i sowieckie przygotowanie artyleryjskie
okazało się nieskuteczne. Wprawdzie 20. Armii udało się zdobyć przyczółek
za rzeką Wazuza ( teren ten był położony wyżej niż zajmowany przez
atakujące wojska ros. ), ale o połowę mniejszy niż planowano. Mimo to
dowodzący frontem późniejszy marszałek Koniew rzucił w wyłom 6. Korpus
Pancerny i 2. Korpus Kawalerii Gwardii: wąskim korytarzem, ponosząc
ogromne straty zaczęły się one wciskać w głąb niemieckiej obrony. Jednak
gdy przeciw nim ruszyły niemieckie odwody, większość jednostek
wysforowanych korpusów sama znalazła się w okrążeniu.
https://iskatel.narod.ru/news.htm# opis walk
https://iskatel.narod.ru/news.htm#

Reakcje i frustracje

Choć nie wszystko szło zgodnie z planem, ciągle jeszcze perspektywy
operacji ?Mars? wyglądały zachęcająco. Ponaglani przez Żukowa dowódcy
rzucali w wyłomy kolejne jednostki. Gdy jednak kierunki uderzeń stały się
jasne dla Modela, on także pchnął na zagrożone odcinki swe strategiczne
odwody. Mimo kolejnych ataków, 20. Armii nie udało się połączyć ze swą
odciętą szpicą i Niemcy zniszczyli ją. Tylko część jednostek kawalerii,
bez ciężkiej broni, ruszyła naprzód w lasy. Po wielodniowej epopei ich
resztkom udało się przemknąć na drugą stronę występu, bez żadnego skutku
poza odrobiną zamieszania na niemieckich tyłach.
informacja :
Korpus Kaw. - w warunkach jakie są w Rosji ,ogromne bezdroża, brak dróg,
pogoda - formacja kawalerii spełniała rolę ruchomej piechoty, zwiadu i z
racji swej mobilności robiła to lepiej niż wojska zmotoryzowane,
ukształtowanie terenu - liczne rzeki... co przy braku nasycenia własnych
sił środkami technicznymi stanowił ,że ten rodzaj wojsk właśnie w roku
1942 nabrał znaczenia oczywiście po wzmocnienie środkami obrony ppanc.
Wadą była wrażliwość na ogień (konie ), naloty lotnictwa mała skuteczność
w walce z czołgami . https://samsv.narod.ru/Korp/Kk/kk.html
Na pocz. 1942 ( aż do końca lata tego roku) obowiązywał model korpusu :
trzy dywizje kawalerii ... tj. 12 tys szabel + ok.20 dział ppanc.
kal.76mmi 45mm , 12szt moździerzy 82-?? i 24ckm.

Wobec braku nadziei na sukces porównywalny z tym odniesionym przez
Wasilewskiego pod Stalingradem, rezerwowa 2. Armia Gwardii została wysłana
na południe. Przybyła tam w ostatniej chwili, gdy niemieckim siłom
zmierzającym na odsiecz Paulusowi został do celu tylko krok. Jej wejście
do bitwy rozwiało nadzieję na odblokowanie stalingradzkiego kotła i
zmusiło Niemców do ewakuowania sił z Kaukazu.

Tymczasem na zachodnim skrzydle rżewskiego wybrzuszenia, wokół
najgroźniejszego wyłomu zaczęły gromadzić się niemieckie dywizje pancerne.
Ich niespodziewane uderzenie od południa doszło aż pod Biełyj i odcięło od
zaplecza 1. Korpus Zmechanizowany wraz z towarzyszącymi mu oddziałami 6.
Ochotniczego Syberyjskiego Korpusu Gwardii. Tu także okrążający stał się
nagle okrążanym.
Sfrustrowany Żukow nie chciał jednak pogodzić się z porażką. Ratunek
okrążonym miał przyjść z przeciwnej strony występu. Wojska 20. Armii raz
jeszcze rzucone zostały do pospiesznego szturmu. Niedobitki 6. Korpusu
Pancernego zostały wzmocnione setką nowych czołgów, prowadzonych przez
kierowców po pięciogodzinnym kursie. Część wozów była w kolorze metalic
pancerze lśniły z daleka, gdyż nie pokryto ich kamuflażem. Uzupełnienia
dla piechoty składały się znowu z ?zielonych? rekrutów, w dużej części
należących do mniejszości narodowych. Atak znów rozbił się o okopaną
obronę; na froncie szerokości 4 km w ciągu 48 godzin stracono 300 czołgów.
Wobec braku nadziei na odsiecz ze wschodu, sowieckie jednostki okrążone
pod Biełym otrzymały rozkaz przebicia się w stronę linii wyjściowych.
Resztki 1. Korpusu Zmechanizowanego zniszczyły sprzęt ciężki i pod osłoną
nocy ruszyły do desperackiego natarcia. Do własnych linii dotarło tylko 4
tys. żołnierzy z 15 tys., z którymi 3 tygodnie wcześniej korpus zaczynał
kampanię.
Bilans całej operacji był zatrważający: straty sowieckie wyniosły 260 tys.
żołnierzy( zabici ok.75ooo) i 1400 czołgów. Straty niemieckie stanowiły
ok.1/3 radzieckich , w czołgach dużżo mniejsze.....
Zakończona 18 grudnia operacja zakończyła się oswobodzeniem terenu 11km z
czoła i 6km na głębokość .
Ciekawostka:
https://www.ng.ru/tv/2004-06-18/13_kirichenko.html
większość wsi na terenach gdzie toczyły się walki nigdy nie została
odbudowana, w miejscu walk w lasach do dzisiaj znajdują się pozostawione
składy amunicji, granatów ... i
zbieracze złomu sprzedają je po rublu za kg 1US=ok.30 rubli

Stalinowi nie pozostało nic innego, jak wstrzymać kolejne ataki i porzucić
myśli o operacji ?Jupiter?. Przeznaczona do jej wykonania 3. Armia
Pancerna została wysłana na południe, by rozwijając sukcesy Wasilewskiego
zadać miażdżący cios węgierskiej 2. Armii nad Donem. Również na południu
rozstrzygnąć miał się los występu rżewskiego: po kapitulacji Niemców w
Stalingradzie nie było już sensu go utrzymywać i 9. Armia została wycofana
na nową, krótszą linię obrony, a uzyskane dzięki temu siły pozwoliły
ustabilizować front na południu.

Relacje i wnioski
https://iskatel.narod.ru/mars.htm prawda i domysły
https://www.kstu.edu.ru/military/magazine/N6/html/2_14.asp wg Rosjan
https://iskatel.narod.ru/marsgrossman.htm trochę zbyt tendencyjny opis walk
wojsk niem. dowódcy niem. 6DP gen.H.Grossmana +mapy
https://www.hrono.ru/libris/kozh39_1_3.html
https://alpha.sinp.msu.ru/~ptr/dozor/koi/poisk/rzev_itogi.html opis jak
walczono i co można
znaleźć blisko 40 lat po bitwie ( takich miejsc bitewnych jest jeszcze
dużo ...)

Stalingradzkie zwycięstwo pozwoliło nie tyle zatrzeć wrażenie totalnej
klęski pod Rżewem, ale wytrzeć ją w ogóle z kart historii. Oficjalna,
12-tomowa sowiecka historia wojny nawet nie zająknęła się na jej temat.
Sama nazwa pojawiła się tylko na załączonej mapie. Tekst mówi
enigmatycznie o działaniach podjętych przez wojska obu frontów celem
związania niemieckich odwodów, by nie wysłano ich pod Stalingrad... A
Żukow został włączony do grona udziałowców stalingardzkiej chwały. I tak
jak i inni główni bohaterowie, przemilcza temat w swych pamiętnikach.
Nieliczne ślady można znaleźć we wspomnieniach dowódców niższych szczebli.
To właśnie szeregowi uczestnicy walk stali się głównymi poszkodowanymi:
nie mają swych pomników, jak obrońcy Stalingradu.
Niemieckie relacje o ciężkich walkach pod Rżewem nie przebiły się do
zbiorowej świadomości. Trudno się temu dziwić. Potok niemieckich
powojennych wspomnień i opracowań skażony jest takim podziwem dla własnej
militarnej sprawności, że aż dziw bierze, jakim cudem Armia Czerwona
znalazła się w Berlinie, skoro Wehrmacht odnosił same sukcesy... Autor
zwycięstwa, Model, popełnił samobójstwo wiosną 1945 po tym, jak wydał swym
okrążonym w Nadrenii wojskom rozkaz rozejścia się do domów.
Jednak choć bolesne doświadczenia zostały wyparte z oficjalnej pamięci,
walki pod Rżewem są kluczem do zrozumienia sowieckiej strategii w 1943 r.
Nauczyły one sowieckie dowództwo ostrożności i w letniej kampanii 1943
postanowiło ono zastosować taką samą strategię, jaką upokorzył je Model;
przygotowana obrona, zabezpieczona odwodami, miała wykrwawić
nacierających. Gdy ich impet osłabnie, do kontruderzenia miały ruszyć
czołgi. Niemców raz jeszcze zgubiło przekonanie, że nikt nie ma takich
umiejętności, by powtórzyć ich własne rozwiązania. I choć wszystko
wskazywało, że w słynnym natarciu na tzw. Łuk Kurski muszą się liczyć z
przygotowaną obroną, nie odwołali tej ofensywy ostatniej szansy. Uderzyli
głową w mur, licząc na triumf woli. Ale ich nadzieje prysły już
bezpowrotnie.
W ocenie operacji ?Mars? nie sposób uciec od faktu, że jej niepowodzenie
przyczyniło się jednak do sukcesu pod Stalingradem.
Jedna?dwie dodatkowe dywizje pancerne starczyłyby Niemcom do uratowania 6.
Armii. Tyle tylko, że gdyby chodziło jedynie o ich związanie pod Rżewem,
dałoby się to uzyskać mniejszym kosztem. O wynikach obu starć i życiu
setek tysięcy żołnierzy zadecydowała sztuka wojenna: indywidualne decyzje,
a nie konieczność dziejowa. Wg. najnowszych danych w ciągu14-sto
miesięcznych nieustających walk ( małe przerwy) Rosjanie stracili od
1,1-1,5 mln żołnierzy ( zabici i zaginieni to ok.460tys., natomiast Niemcy
ok.225tys.) <<<< Cyfry straszne
Nad Wołgą Armia Czerwona modelowo wykorzystała wszystkie błędy Niemców,
wyzyskując wszystkie pojawiające się szanse. Niemcy nie potrafili sobie
wyobrazić swojej klęski ? i w rezultacie spotkała ich klęska
niewyobrażalna.

VI. marzec1943 operacja frontowa , inicjatywa Rosjan, w wyniku czego
Niemcy odstępują 150-200km na zachód

https://www.kstu.edu.ru/military/magazine/N6/html/2_14.asp
https://archiv.slovo.odessa.ua/arc/227/sn963.html
https://iskatel.narod.ru/marsgrossman.htm
https://rshew-42.narod.ru/200/200.html
https://www.tygodnik.com.pl/numer/278648/flis.html

Struktura piechoty niemieckiej tego okresu lato 1942
Korpus piechoty liczył 3dywizje ze sztabem i pododział. wsparcia których
liczebność zależała od rodzaju wypełnianego zadania i miał w swym składzie
min.1 dywizjon dział szturmowych czyli 18 szt Sturmgeschuetze III .Nie
działał nigdy samodzielnie , ale był rozdzielony w grupach 3 maszyn na
najbardziej waznych kierunkach.( zbudowany specjalnie do wsparcia piechoty
okazał się doskonałym środkiem ppanc.!!) Ponadto była liczna ilośc
artylerii lufowe, moździerzy i wyrzutni rakietowych.
Dywizja piechoty to sztab ,3 pułki piechoty, pułk artylerii , bat.
saperski i dywizjon rozpoznawczy oraz pododz. wsparcia i
dowodzenia.( każda dywizja miała bat.zapasowy = 3 kompanie bez broni
ciężkiej)
Bat. saperski to sztab, 3 kompanie i lekki park pontonowy.
Pułk art. sztab, komp.łączności + rozpoznania , 12 haubic 150mm i 3
dywizjony lekkich haubic 105mm ( 36 szt.)
https://www.wehrmacht.ru/Text/Inf.Division%203.htm
Dywizja wsparta była dywizjonem ppanc. (PzJg-Abt) liczącym 30-35 szt.
dział ppanc. kal.37-75mm
oraz pododziałami art.pplot. kal.20,37mm i najgroźniejszej armaty Flak-18
88mm

Batalion to sztab i 3komp.lekkie ( uzbrojona w karabiny ,automaty
MP-38lub40, 12 szt km MG-42 i 3 moździerze 50mm oraz jedna cięzka
( uzbrojenie 6 moździerzy 81mm i 12 szt km MG-42 typu fortecznego z
solidną podstawą i celownikami optycznymi < daje to znaczne polepszenie
celności )
Taktyka walki w obronie polegała na umiejętnym wykorzystaniu znacznego
nasycenia bronią maszynową, ognia moździerzy i umocnień, doskonała
łączność oraz skłonność do kontrataków z UDERZENIAMI ze skrzydeł. Do walk
z czołgami były formowane grupy (PzNahk-Trupp) z wykorzystaniem min,
granatów i ładunków magnetycznych (Haftladung) oraz karabinu ppanc.
PzB 39 , który wobec nowych czołgów T-34 i dostarczanych przez aliantów w
ramach Lend-Lees okazał się bezsilny
https://www.achtungpanzer.bos.ru/pt_pzb39.htm
Wprowadzono na krótko GzB 39 granatnik 30mm z ładunkiem kumulacyjnym
https://www.achtungpanzer.bos.ru/pt_gzb39.htm


Txt jest z forum II WŚ a zamieścił go niejaki Tedi1
https://www.drugawojnaswiatowa.org/forum/viewtopic.php?t=5039

swietlo [ Canaille Carthagienne ]

kiedyś Pejotl chciał na podstawie tej bitwy robić wielką błyskawiczną bitwe - szkoda ze nie wyszla. Swoja droga jestem ciekaw co na temat tej bitwy mówi 12 tomowa historia II WS;)