Chóry Gregoriańskie ?

04.10.2004

14:13

[3]

zarith [ ]

chorał gregoriański to nie jest zaden zespół:)


Edykt Mediolański cesarza Konstantyna w 313 r. proklamował swobodę religii chrześcijańskiej. Po latach prześladowań rozpoczęła się chrystianizacja imperium rzymskiego, budowa kościołów, zakładanie klasztorów. Łacina stała się językiem oficjalnym Kościoła Zachodniego, również w muzyce liturgicznej. Od V do VII wieku ,oprócz śpiewów łacińskich praktykowanych w Rzymie, do muzyki kościelnej przenikały lokalne dialekty i maniery wokalne we Francji (śpiew galijski), Hiszpanii (śpiew mozarabski), w Mediolanie (śpiew ambrozjański). Śpiewy te, objęte wspólna nazwa cantus planus, znacznie się różniły. W VII w. Pepin Mały i jego syn Karol Wielki próbowali narzucić całemu cesarstwu wzory śpiewu rzymskiego i usunąć dialekty regionalne. Przypisywana papieżowi Grzegorzowi I Wielkiemu inicjatywa wyselekcjonowania tradycyjnych śpiewów i ustalenia ich pierwotnej formy trwała dłużej niż jego pontyfikat (590-604)- do VII w.
Ta, zaaprobowana przez Kościół Rzymsko-Katolicki, kolekcja, nazwana śpiewem rzymskim (cantus romanus), a później chorałem gregoriańskim, była kopiowana i rozpowszechniana na przełomie VIII i IX w., w X w. dotarła do Polski. Jednogłosowy chorał gregoriański z łacińskimi tekstami liturgicznymi był śpiewany wyłącznie przez glosy męskie, co nakazywała ówczesna zasada: "mulier taceat in ecclesia" (kobieta ma milczeć w kościele). Od IX i X w. melodie chorału gregoriańskiego służyły jako cantus firmus różnym formom kompozycji wielogłosowych.
Chorał gregoriański, najpierw przekazywany przez tradycje ustna, utrwalono za pomocą notacji neumatycznej, która nie określała dokładnie wysokości dźwięku.
Udoskonalona w XI wieku ,wprowadzono do pisma nutowego 4 linie zamiast 2 kolorowych
(czerwonej dla dźwięku F, żółtej - dla C). Reformy notacji doprowadziły do różnego odczytywania diatonicznych melodii chorału gregoriańskiego, opartych na skalach modalnych.
Od XI do XIV w. inicjatywy oczyszczenia i ujednolicenia chorału gregoriańskiego podejmowali cystersi, dominikanie, karmelici, franciszkanie, benedyktyni i inne zakony. Próby ustalenia średniowiecznej postaci chorału gregoriańskiego i spory na ten temat zaangażowały później wielu papieży, kompozytorów, badaczy. Zakończył je oficjalnie Sobór Trydencki (1542-63) i reformy Grzegorza XII (1577), który doprowadził do wydania w latach 1614-15 ok. 3000 śpiewów chorału gregoriańskiego w 2 zbiorach : Graduale Romanum i Antiphonale Romanum.
W końcu XIX w. wznowiono badania chorału gregoriańskiego, gdyż wciąż wiele hipotez i polemik sprowokowała jego rytmika. Wśród specjalistów największe znaczenie zyskali benedyktyni opactwa w Solesmes, którzy zrekonstruowali średniowieczną wersje chorału gregoriańskiego, zaakceptowana przez papieża Leona XIII i Piusa X w 1903 r. W 1957 r. przygotowali nowe wydanie Graduału rzymskiego, ostatecznie zatwierdzone przez Sobór Watykański II zwołany przez papieża Jana XXIII w 1963 r. Dziś powstaje wiele nowych hipotez, wkradają się nowe interpretacje, lecz w Kościele Katolickim wciąż obowiązuje tradycja solesmiańska zatwierdzona w 1903 r. oraz ostatecznie podpisana podczas Soboru Watykańskiego II.

O MUZYCE

Jest to muzyka jednogłosowa, wyłącznie wokalna, o nie sprecyzowanych wartościach rytmicznych, heptatoniczna - to jest wykorzystująca jako materiał dźwiękowy siedem(z grubsza odpowiadających białym klawiszom dzisiejszych instrumentów klawiszowych) dźwięków w obrębie oktawy, o strukturze tetrachordalnej - podstawowe zależności miedzy dźwiękami opisywane były według ich położenia w obrębie tetrachordu, grupy czterech kolejnych dźwięków, zaś na modus (odpowiednik dzisiejszej tonacji) składały się dwa kolejne tetrachordy. Było osiem modi według, których poszczególne gatunki utworów były podporządkowane w zbiorach śpiewaków, tzw. tonariach. Wytworzona na użytek tego rodzaju muzyki notacja nosi nazwę notacji neumatycznej i wywodzi się ze znaków akcentowych.
W procesie rozwoju form chorału zasadnicza role odegrało jego liturgiczne przeznaczenie. Śpiewane części mszy dzieliły się na Ordinarium Missae :
Kyrie, Gloria, Credo, Sanctus, Agnus Dei
oraz na Proporium Missae :
Introitus, Graduale, Alleluia, lub Tractus względnie Sekwencja, Offertorium, Communio.
Z punktu widzenia praktyki wykonawczej wyróżniano miedzy innymi :
responsoria, w których chór odpowiadał soliście, antyfony, z podzielonym odpowiadającym sobie chórem (przynajmniej pierwotnie), tracti - śpiewy ciągle chóru.
Alleluja przeznaczone było w zasadzie dla ozdobnego śpiewu solowego,
graduale - śpiewane było na sposób melizmatyczny, ozdobny na stopniach (łac. gradi) ambony.

04.10.2004

14:14

[4]

zarith [ ]

od siebie chciałbym dodać, że zasada mulier taceat in ecclesia budzi mój głęboki podziw :>>

04.10.2004

14:16

[5]

Attyla [ Legend ]

zarith - dlaczego tylko w kościele?:-D Wszak milczenie złotem jest!

Miczek[PL] [ Pretorianin ]

poszukaj w utworach Gregorian-Master of Chant I, II, III, IV...

04.10.2004

14:54

[7]

Miczek[PL] [ Pretorianin ]

sorry za kolejnego posta...
poprzedni napisałem tylko tytuł płyt..

04.10.2004

15:01

[8]

zarith [ ]

attylo --> czymże jednak byłoby złoto, gdyby nie porównywać go do srebra, czyz nie? a kościół to dobry początek ;>

...Cannibal... [ Pretorianin ]

tak przy okazji... szukam bardzo mrocznych utworow muzyki klasycznej, jezeli ktos moglby mi jakies tytuly podac bylbym bardzo wdzieczny. jakies linki mile widziane:)