Forum CM: OPIS GRY CMBB - POMOCY!!!!!!!!!

03.12.2003

22:30

[3]

faloxxx [ Generaďż˝ ]

i popros tu o pomoc .....

przyjdzie taki elvis, nagada(nic madrego zreszta) pewnie sie boi ze jak zdradzi swoje sekrety to przegra :D

seba nie martw sie ja tez nie umiem grac i tez chetnie poslocham rad ludzi, dobrze ze zalozyles taki watek

03.12.2003

22:33

[4]

Michael_wittmann [ Konsul ]

Witamy na froncie świeże mięsko ;P

03.12.2003

22:44

[5]

===Elvis=== [ Powrót Króla ]

Falox-->Grabisz sobie..arggghhh....

seba200 [ Legionista ]

ok, a tak na szybkensa -:

1. jak sie robi zaslone dymna
2. czesto zdarzalo sie ze piechota jest blisko czolgu podpalala go albo cos takiego jak sie to robi
3. podczas rozgrywki przeciwnik zmienia sie w ikonke jak to sie robi od mojej strony i wogole o co chodzi ze niby sie zchowal
4. widzialem ze jest dowodca i ma morale jaki to ma wplyw na pozostalych
5. jakie jest najlepsze zestawienie ataku czolgi powinny mies wsparcie w postaci piechoty?

pytania sa moze kretynskie ale gra nie posiada tutorialu i jest tyle statystyk ze ciezko sie polapac

pozd
seba

03.12.2003

22:53

[7]

faloxxx [ Generaďż˝ ]

elvis --> jasne ze sobie grabie ;)

każdy sobie rzepke skrobie ;)
tylko nie mów ze ty nie :D

03.12.2003

22:55

[8]

Michael_wittmann [ Konsul ]

.1 nie wiem, nigdy nie stawiam ale mają taką możliwość min. spotterzy, działa , czołgi (rozkaz smoke)
.2 Automatycznie to robi ;)jak jest wystarczająco blisko rzuca w niego granatami, koktajlami mołotowa (ruska spirytusem) i wszystkim co może ;)
3. to symbolizuje że ostatnio tam był widziany wróg i np. znikł z pola widzenia, jak twoi żołnierze znikną z pola widzenia przeciwnikowi, to też się tak zamienaiają
4. to zależy każduy ma szereg cech (a może ich nie mieć w cale :) ) symblizują to obrazki :), np serduszko , znak ?- możliwość maskowania swoich ludzi (jak są właśnie widoczni przez wroga ad. czy widzi on ikonki, czy nic nie widzi i kiedy ? pomaga żołnierzom w azasięgu dowództwa ukryć się ) i inne np combat itd.
5. no raczej powinien mieć bo w innym przypadku może się on właśnie np. palic (patrz pkt. 2) ale szczegóły zależą już od indywidualnych przyzwyczajeń, doświadczenia etc. :)
RESZTA WYJDZIE W PRANIU

03.12.2003

22:57

[9]

faloxxx [ Generaďż˝ ]

seba -->
1. kupujesz karton cigaretow od ludzi radzieckich
2. tu tez sie przydadza cigarety
3. wojsko przeciwnika ma na wyposazeniu czapki niewidki. Jak na lozy to za huja nie zobaczysz :P
4. zawsze destruktywne
5. najlepiej nie atakowac tylko sie zaczaic i zrobic zasadzke :D

03.12.2003

22:58

[10]

seba200 [ Legionista ]

dzieki chlopaki za takie mile przywitanko:)
no pogralbym sobie z kims to znaczy takim samym leszczem jak ja (bez obrazy)
moze razem bysmy cos wymyslili:)))

ale uwiezcie mi jak sie tylko naumiem to skopie wam tylki:))))

===Elvis=== [ Powrót Króla ]

1.Działa posiadają pociski dymne (S), uzywaz ich za pomoca skrótu klawiszowego "k", to samo w czołgach i działach samobieznych, niektóre rodzaje artyleri tez posiadają pociski dymne:)
2.Musisz odpowiedni blisko podejść piechota do czołgu badz poczekac az ten sam podjedzie, to co sie stanie z pojazdem zalezy od wyposazenia twoich wojaków.
3.Widzisz to co widza w danym momencie twoje jednostki , ikonka oznacza miejsce w którym ostatnio widzano dana jednostke.
4.Im lepsze morale tym lepiej walczą twoi żołnierze(rzadziej panikują itp.)
5.Ja bym to ujoł "czy piechota powina miec wsparcie czołgów?" ale to jest już inna bajka....

03.12.2003

23:05

[12]

===Elvis=== [ Powrót Króla ]

arghhhhh...spózniłem sie....:(

03.12.2003

23:07

[13]

faloxxx [ Generaďż˝ ]

jak zwykle ;)

03.12.2003

23:13

[14]

===Elvis=== [ Powrót Króla ]

fFalox-->widze że masz dobry humor, to moze jakims dobrym kawałem zarzuc zamiast docinać?

seba200 [ Legionista ]

Taaaaaaaa
teraz to zaczyna przypominac jedna calosc powoli:))))))
dzieks

Jeszce jednno:
1. czolgi posiadaja opcje otwarcia wlazu badz zamkniecia, jeli jest otwarty to koles na wierzyczce wiecej widzi i lepiej trafia?
2 pozatym jak sprytnie mozna czolgiem podjechac strzelic i zrobic unik(wiem ze to nie myslieiec ale czy to da sie zrobic?
3 jednostki trafione czesto leza gdziec w piz...u jak nad nimi zapanowac zeby mogly znowu nawalac, jest tak ze wogole w
nastepnej tuze nie reaguja?
4 a teraz rozkazy moglibyscie pomoc? czolgi - cover armor, hunt, hull down, hide(dla czolgu to jakas dziwna komenda albo ja zle tlumacze) chodzi o howanie?

piechota - advance, asault, withdraw, contact - co tosa za rozkazy?

pozd
seba

03.12.2003

23:29

[16]

faloxxx [ Generaďż˝ ]

kawał ... słoniny :D

apropo elvis jestes grubasem ???

jp2 [ Generaďż˝ ]

->seba200

prawdziwe info "jak się gra" znajdziesz w starym (ale jarym) wątku Pejotla

(kliknij na link, zrób sobie termos kawy i czytaj ;)

no i na poczatku polecam grać z ludźmi
sparingi a nie ligę.

seba200 [ Legionista ]

dzieki za link jest super
ale nie sa opisane podstawowe komendy a ja jestem uparty:):)))))
Jakbym to wiedzial bylbym szczesliwym czlowiekiem o tej poze:)))

===Elvis=== [ Powrót Króla ]

"apropo elvis jestes grubasem ???"
Generalnie to mam lekką niedowage czemu pytasz?

1.Tak lepiej widzi .
2. rozkaz Shoot & Scoot
3.Zalezy od moarale dowodcy, po jakims czasie zbieraja sie do kupy:)
cover armor- czołg bedzie miał zwrócona lufe w środek łuku który mu wytyczysz, i bedzie strzelał jedynie do jednostek które wejdą w oznaczony obręb, ten"łuk" przesuwa sie wraz z pojazdem.
hunt(polowanie)-czołg/działo samobiezne jedzie i szuka przeciwnika gdy napotka wrogi pojazd zatrzymuje sie i zaczyna strzelac.
hull down- czołg/działo samobiezne jedzie tak długo az napotka na swojej drodze takie ukształtowanie terenu które zakryje jego dolny pancerz i bedzie wystawał tylko wieża bądz górny pancerz działa samobieznego. Rozkaz rzadko uzywany gracze sami ustwiają pojazdy w korzytnych pozycjach.

hide-pojazd nie strzela jezeli nie ma dla niego zagrozenia.
advance--nigdy nieużywałem:(
asault-->Szturm:)
withdraw-->Odwrót, ucieczka z pozycji, drastycznie spada morale.
contact-->Coj jak hunt u czołgów:)

04.12.2003

00:01

[20]

seba200 [ Legionista ]

DZIEKI SERDECZNE DZIEKI
dzieki tym poradom i mega opisowi ktory wysmazyl Pejotl bede mogl sie podszkolic
moze powinienem potrebowac z zywym przeciwnikiem:)
a propo jak ustawic z kims jakis sparing wczesniej nie gralem w mltiplayera?
jest tutaj jakas liga lamerow takich jak ja?
LIGA to moze za mocne slowo ale mala grupka:))

DZIEKS ALL
pozd
seba200

UrwisCo. [ Pretorianin ]

Elvis -> Jak możesz grać nie używając rozkazu Advance ? Według mnie jest to podstawowy rozkaz do przemieszczania się piechoty pod ostrzałem. Wyobrażam sobie, że wygląda to tak, że niektórzy żołnierze ze składu biegną, a inni w tym czasie ich ubezpieczają. A gdy ci pierwsi dopadną jakiegoś schronienia, to oni osłaniają, a reszta biegnie. Typowe zdobywanie terenu.
Jest spora różnica pomiędzy rozkazami Move to Contact i Hunt. Co prawda w Hunt jednostka po zobaczeniu wroga zatrzyma się, ale po zniszczeniu ruszy dalej, natomiast w MtC zostanie w tym samym miejscu.

===Elvis=== [ Powrót Króla ]

Urwis--->Advance?Hmmm a jak to jest po Polsku?Uzywam takiego rozkazu ale w wersji polskiej i go nieskojarzyłem :(a za Hunt i MtC to zwracm honor ale w sumie to napisałem że "Cos jak Hunt..." co oznacza cos podobnego ale nie do końca takiego samego....

seba200 [ Legionista ]

rozumiem ze ta komenda advaced to bieg z oslanianiem?
czyli zaluzmy ze jest 2 gosci w oddziale ktory zostal zdziesiatkowany
ieden zasuwa a drugi wali a pozniej na odwrot

Cover arc to tez pewien rodzaj patrolu terenu? Jak sie cos pojawi to w czape:))))

04.12.2003

00:18

[24]

huncwot [ Legionista ]

PORADNIK PEJOTLA

niewiadomo czemu ;) nigdy nie zamieszczony w dziale teksty strony CMHQ


1. Wstęp

Combat Mission Barbarossa To Berlin jest obecnie najbardziej zaawansowaną, pod względem realizmu, grą o walkach taktycznych. Z tego względu, mimo iż dość łatwo jest zacząć grać, opanować interfejs użytkownika i rozgrywać całe bitwy z komputerem, opanowanie CMBB "od podszewki" jest prawdziwą trudnością. Często początkujący przegrywają bitwy z innymi graczami nie wiedząc nawet że popełnili niewybaczalne błędy - jedynie cierpliwe przebijanie się przez kolejne bitwy i zbieranie doświadczeń jest metodą na opanowanie gry na odpowiednim poziomie.

Dla przyspieszenia procesu tej bolesnej nauki :) powstał niniejszy poradnik. Nie ma on jednak za zadanie zastąpić instrukcji do gry, dlatego więc nie będą tu poruszane absolutnie podstawowe zagadnienia np. dotyczace obsługi interfejsu.

W rozdziale 2 omówione zostaną niektóre elementy gry i tworzenia bitew.
W rozdziale 3, stanowiacym główna część niniejszego poradnika, przedstawiona zostanie charakterystyka sprzętu spotykanego w bitwach pod kątem szans graczy obu stron.
W rozdziale 4 opisana zostanie specyfika gier internetowych na przykładzie polskiego środowiska fanów CMBO/CMBB skupionego wokół strony cmhq.gry-online.pl.


1.1 Stosowane skróty

Ponieważ CMBB nie zostało wydane w wersji polskiej, więc w tekscie stosowane beda miary, terminy i skróty występujące w anglojęzycznym wydaniu gry:
ME - Meeting Engagement - rodzaj bitwy, w której żadna ze stron nie ma przewagi terenu a flagi dające punkty zwycięstwa umieszczone są w połowie drogi pomiędzy stronami. Najbardziej popularny rodzaj gier multiplayer.
QB - Quick Battle czyli bitwa generowana przez grę według zadanych ustawień
mph - mile na godzinę (mila to troche wiecej niż 1,5 km)

oraz polskie skróty z dziedziny wiedzy wojskowej:
km - karabin maszynowy (ckm - ciezki karabin maszynowy, rkm - ręczny karabin maszynowy)
ppanc. - przeciwpancerny
plot. - przeciwlotniczy


2 Składniki bitwy


2.1 Aktorzy pola walki

Czołgi (Armor)- najlepiej dopracowany (bo i najbardziej rozpalający wyobraźnię graczy) element CMBB. Wydaje się iż ich potęga nie ma sobie równej. Działo i 1-2 karabiny maszynowe to niesamowita siła ognia, której żadna piechota i lekki sprzęt się nie oprze. Dobrze ukryte działa przeciwpancerne są jednakże śmiertelnym wrogiem czołgów, o ile nie ma w pobliżu własnej piechoty, która mogłaby wykryć działa przeciwnika. Same pojazdy mają dość ograniczone pole widzenia - nieco lepsze są pod tym względem czołgi niemieckie ze względu na lepsze przyrządy celownicze i obserwacyjne. CMBB w przeciwienstwie do CMBO nie jest grą "wyrównaną" pod względem sprzętu - w latach 41-43 występuje znaczna nierównowaga pod względem jego możliwości, ulega ona w praktyce zniwelowaniu dopiero od połowy 1944 roku.

Piechota (Infantry) - jest solą pola walki. To ona najczęściej służy do utrzymywania flag, rozpoznawania terenu, zdobywania umocnionych pozycji przeciwnika. W odróźnieniu od czołgów, przeżywalność piechoty jest znacznie wieksza, po otrzymaniu celnego strzału z działa drużyna może spanikować i uciec, ale wystarczy kilka tur spokoju w pobliskim lasku aby z powrotem stała się aktywną jednostką - czego nie możemy spodziewać się po wypalonym wraku czołgu.

Artyleria (Artillery) - w historycznych realiach "królowa pola bitwy", w CMBB - niezupełnie. Główną jej zaletą w scenariuszach z atakiem/obroną jest to, że zastosowana w większej ilości do wstępnego ostrzału może ona wyeliminować ciężki sprzęt obrońcy (np. działa przeciwpancerne) natomiast w obronie i grach ME - przyhamować na parę tur posuwanie się piechoty przeciwnika w celu zyskania na czasie. Nie należy liczyć na zadanie zbyt wielkich strat - chyba że przeciwnik ma w zwyczaju gromadzenie swojej piechoty na małym obszarze.

Broń wsparcia (Support) - ckmy, miotacze ognia, rusznice przeciwpancerne, pojedyncze działa i moździerze, wszystko to stanowi dla piechoty niezwykle cenne wsparcie. Działa przeciwpancerne mogą zniszczyć nazbyt odważne pojazdy przeciwnika i ograniczyć, samym swoim istnieniem, swobodę działania wrogich czołgów. Ckmy i działa piechoty - przyduszają piechotę do ziemi i nie pozwalają jej wyjść na otwartą przestrzeń, moździerze służą natomiast do eliminowania dział i ckmów po stronie przeciwnika.

Lekkie pojazdy kołowe i gąsienicowe (Vehicles) - mogą służyć do szybkiego przerzucenia piechoty i jej broni wsparcia np. w pobliże flag. Ze względu na swoją wrażliwość na ogień (ich postrachem są szczególnie rusznice PTRD tak powszechne po stronie radzieckiej) dość rzadko stosowane w bezpośrednich walkach, raczej jako wsparcie z daleka i zza zasłony.


2.2. Pole bitwy, czyli słowo o terenie i pogodzie

CMBB ma duze mozliwości konfigurowania bitew, jednak nalezy zdac sobie sprawe, ze wybor konkretnego terenu i pogody nie wpływa tak samo na obie strony walki. Przy nierównowadze w sprzecie jaka zachodzi przede wszystkim w latach 1941-43, teren może być czynnikiem wyrównującym szanse. Należy tylko pamiętać, że im większa przewaga jednej ze stron w sprzecie pancernym tym gorszy teren należy wybierać. Gorsza pogoda może służyć takim samym celom, gdyż zmniejsza się zasięg widoczności i co za tym idzie zniwelowana jest przewaga czołgow o lepszych działach i pancerzach. Warto jednak zauważyć, że zła pogoda nieco bardziej negatywnie wpływa na stronę niemiecką, ze względu na gorsze zdolności niemieckiego sprzętu do przemieszczania się w terenie. A więc w czasie np. deszczu to gracz niemiecki ma większą szansę do utraty sprzętu na skutek jego unieruchomienia.
W praktyce w grach QB między dwoma graczami, najczęściej wybierane są ustawienia z Medium Trees i Moderate Hills, a pogoda albo Clear (jeśli chcemy mieć samoloty) albo Overcast.

2.3. Możliwości działania, czyli słowo o rozkazach

Zbiór rozkazów jakie możemy wydać jednostce w CMBB może na pierwszy rzut oka zamieszac trochę w głowie. Szczególnie dużo poleceń odnosi się do ruchu jednostki, jednak różnice miedzy nimi są na tyle istotne, że bez dobrego rozeznania nasze oddziały nie będa mogły byc efektywnie wykorzystane. Wszystkie rozkazy ruchu można podzielić na dwa zbiory. Rozkazy ruchu w trakcie walki (Advance, Assault, Hunt, Shoot and scoot) i rozkazy ruchu nieprzewidujące walki (Run/Fast Move i Move). Różnica miedzy nimi leży w psychicznym nastawieniu jednostki do walki. Piechota poruszająca się z rozkazem Move czy Run będzie bardziej narażona na utratę morale w przypadku ostrzelania z zasadzki niż oddziały z rozkazem Advance czy Assault. Gdzieś pomiędzy leży rozkaz Move to Contact, dzięki któremu jednostka poruszająca się tak jak przy Move, zatrzyma sie w momencie zauważenia przeciwnika. W przypadku pojazdów różnice są bardziej dramatyczne. Czołg z rozkazem Move może po zauwazeniu przeciwnika wycofać się, a z rozkazem Move Fast jechać pod ostrzałem do przodu - co może się dla niego tragicznie skończyć.

Praktyka wskazuje na to, że jak najczęściej należy wykorzystywać rozkaz Move gdyż nie pogarsza on stanu fizycznego jednostki piechoty. Oczywiście, należy przy tym unikać bliskiego spotkania przeciwnika, wykorzystując załonę drzew i ukształtowanie terenu - to czy przeciwnik może nas zobaczyć najlepiej ocenić oglądając naszą zaplanowaną trasę ruchu w najbliższym powiększeniu. Rozkaz Advance jest tak samo szybki jak Move ale męczący jak Run - więc lepiej zostawić go sobie na ostatnie chwile. W przypadku czołgów rozkaz Move jest uważany za najmniej narażający czołg na zakopanie i unieruchomienie. Po drugie Move nadaje czołgom dokładnie prędkość maszerującej piechoty - a więc można w ten sposób skoordynować ruch piechoty i czołgów tam gdzie wydaje się to nam konieczne. Czasami jednak nawet jeśli nie widać przeciwnika warto wydawać czołgom rozkaz Hunt, dzięki czemu szybciej zareagują na zauważone zagrożenie i zaangażują sie w walkę z nim.

Niezwykle istotnym rozkazem jaki został dodany do CMBB jest Cover Arc (i jego odmiana Armor Cover). Trudno przecenić znaczenie tego polecenia wszędzie tam gdzie powodzenie naszych planów zależy od dokładnego wykonania rozkazów. Cover Arc może zarówno służyć utrzymaniu pozycji naszych oddziałów w tajemnicy (czasem nie ma nic gorszego niż przedwczesne otwarcie ognia), jak i skłonić do otwarcia ognia na dalszy dystans, lub jego koncentracji na wybranym odcinku. Szeroko zaznaczony Cover Arc przydaje się w przypadku ckm-ów, oraz dział ppanc., choć w tym drugim przypadku raczej wybieramy jego "pancerną" odmianę. Dla czołgów Cover Arc ma dodatkową zaletę, otóż pozwala na obrócenie wieży czołgu w stronę przewidywanego zagrożenia, niezależnie od kierunku ruchu. Jeśli w zasięgu wzroku nie ma celu, wieża jest zawsze odwrócona w kierunku jaki wskazuje środek łuku wyznaczonego Cover Arc. W sytuacjach, kiedy o wyniku walki pancernej mogą decydować sekundy, wykorzystanie tej możliwości może dać przewagę nad przeciwnikiem - mierzoną czasem potrzebnym przeciwnikowi na obrócenie wieży.


2.4. Ogólna charakterystyka stron konfliktu


2.4.1 Niemcy

Strona ta cieszy się szczególną estymą wśród początkujących graczy, szczególnie co bardziej "sprzętowo" nastawionych. Owszem, armia niemiecka cieszy oko rozmaitością kształtów sprzętu, kolorów maskujących oraz widocznymi różnicami w barwie i kroju mundurów pomiędzy różnymi formacjami. Poza tą wizualną orgią leży coś dla gracza w CMBB wazniejszego - strona niemiecka jest nieco łatwiejsza do opanowania dla początkujących. Zarówno sprzęt jak i piechota są na tyle uniwersalne, że poradzą sobie w krytycznej sytuacji łatwiej niż analogiczne oddziały innych nacji. Pomijając rok 1941 i pierwszy kwartał 1942 niemiecki sprzęt króluje na polach walki jeśli chodzi o celność i zasięg skutecznego ognia. Niemieckie czołgi i działa samobieżne są przy tym obficiej wyposażone w karabiny maszynowe niż sprzęt rosyjski, co przekłada się na większe zagrożenie dla piechoty przeciwnika. Z kolei niemiecka piechota ma najwiekszą ze wszystkich siłę ognia na dystansie 200 i więcej metrów. Ckmy MG34 i MG42 nie mają sobie równych, podobnie działa przeciwpancerne. Niemcy posiadają też tak unikalny w skali CMBB sprzęt jakim jest działo piechoty o potężnym kalibrze 150 mm - można tym masakrować piechotę wroga tuzinami! W ostatnich latach wojny niemiecka piechota posiadająca Panzerfausty w każdej drużynie, oraz sekcje Panzerschrecków, jest z bliska zabójcza dla czołgów przeciwnika. Jednak generalnie taktyka gry stroną niemiecką polega raczej na wykorzystaniu przeważającej siły ognia i lepszej celności z daleka, co ułatwione jest poprzez lepszy poziom obserwacji jednostek tej strony.


2.4.2 Rosjanie

Jeśli zawierzymy wyniesionemu z filmów wojennych wrażeniu, że armia radziecka była tylko szarą masą jednakowych żołnierzy i czołgów T-34, to w CMBB spotka nas niespodzianka. W tej grze strona radziecka jest bardziej wyspecjalizowana niż przeciwnik, a co za tym idzie, gra tą stroną wymaga więcej finezji i wyczucia. Pomijając początkowy okres przewagi sprzętowej, w dalszych latach wojny gracz musi wybierać czy zakupić do bitwy sprzęt nadający się do walki z czołgami przeciwnika (np. IS-2, T-34/85), czy też pozyskać tańsze czołgi do walki z piechotą (czyli "zwykłe" T-34). To wbrew pozorom nie jest problem akademicki! Z uwagi na przewagę piechoty niemieckiej w walce na odległość, rozsądnie jest w każdej bitwie zaplanować z góry wsparcie rosyjskiej piechoty jakimś sprzętem pancernym, by atak miał szanse powodzenia. Biorąc to pod uwagę chyba jasna staje się różnica między np. dwunastoma pociskami odłamkowymi w IS-2, dwudziestoma w T-34/85 a ponad piećdziesięcioma w T-34! Dodatkowym utrudnieniem jest skąpe wyposażenie pojazdów pancernych w karabiny maszynowe i amunicję do nich (niektóre działa samobieżne wogóle nie mają km). Z drugiej strony "zwykłe" T-34 mają na stanie kartacze (pociski oznaczone symbolem C w oknie jednostki), które sieją prawdziwe spustoszenie na odległość ok 100 m - jeden pocisk potrafi wybić nawet całą niemiecką drużynę.

Wyżej opisany dylemat spowodowany jest specjalizacją istniejącą także w piechocie - do wyboru mamy fizylierów (z zakładki Mechanized) wyposażonych w pistolety maszynowe i pozostałą piechotę, której najważniejszym uzbrojeniem jest rkm DP. Pistolety maszynowe maja olbrzymią siłę ognia ale tylko do odległości ok. 100 m, więc tak uzbrojona piechota nie może marzyć o samodzielnym przygnieceniu wroga w trakcie dochodzenia do jego pozycji i musi być wsparta ckm-ami, artylerią a najlepiej - sprzętem pancernym. Z kolei rkm daje innym rodzajom piechoty zdolnośc do walki z kilkuset metrów, ale jego siła ognia jest znacznie mniejsza niż niemieckich MG34 czy MG42, więc i tak nie daje radzieckiej piechocie możliwości samodzielnego przełamania pozycji niemieckich. Istnieją co prawda drużyny HeavySMG posiadające zarówno pepesze jak i rkm, ale nie zmienia to wiele w walce na odległość ze względu na bardzo mały zapas amunicji i uproszczone obliczanie jej zużycia (jednostka strzelajaca do celu stojącego poza zasięgiem SMG, czyli strzelająca tylko z jednego rkmu, zużywa amunicję tak jakby strzelali wszyscy żołnierze). Jak z tego widać piechota po stronie radzieckiej po prostu musi uzyskać wsparcie (albo walczyć przy ustawieniach terenu lub pogody mocno ograniczających widoczność) inaczej na otwartym terenie będzie bezradna wobec niemieckich ckmów i rkmów.


2.4.3 Finowie, Rumuni, Węgrzy i Włosi

Nie da się ukryć, że pozostałe nacje wspierające stronę niemiecką w II wojnie światowej, nie odgrywają większej roli w walkach QB w CMBB. Ich słabości są zbyt wielkie aby siły złożone z jednostek którejkolwiek z tych nacji mogły stanowić równorzędnego przeciwnika dla Rosjan. Ich podstawowe słabości to brak odpowiednich środków przeciwpancernych, niedostateczne wyposażenie w broń automatyczną oraz, a w zasadzie przede wszytkim, znacznie gorsze siły pancerne. Mozna wyobrazić sobie walkę jednostkami tych nacji przy bitwach staczanych bez udziału czołgów, lecz w niektórych okresach nawet pojedynczy T-34 może okazać się dla nich mastodontem nie do ruszenia.
Najlepszą z wyżej wymienionych nacji są Rumuni. Mają oni najlepszy dostęp do sprzętu niemieckiego, więc dość szybko gracz uzyskuje możliwość wyboru rumuńskich wersji StuG III czy PzIV, które dają szansę nawiązania wyrównanej walki z Rosjanami. Pamiętajmy że pod koniec 1944 roku Rumunia przechodzi na strone aliantów, a co za tym idzie w CMBB to gracz "rosyjski" ma możliwość wyboru do swych sił jednostek tej nacji. Mieszanka jednostek radzieckich i rumuńskich może być dla gracza "niemieckiego" trudnym orzechem do zgryzienia - Rumuni mają w tym okresie Panzerfausty w piechocie, czołgi Pz IV z długolufową 75-tką, a także lepsze od rosyjskich armaty przeciwpancerne.


2.4.4 Polacy

Strona polska w CMBB to niestety science-fiction. Nieprawidłowe mundury, nieprawidłowe składy jednostek (po Lenino Stalin osobiście zatwierdził tworzenie polskich dywizji wg. składu dywizji Gwardii a nie zwykłej) oraz okresy dostępności polskich wojsk.

3. Porównanie możliwości sprzętowych wojsk pancernych Niemiec i ZSRR pod kątem gier multiplayer

Poniższe rozważania powstały w oparciu o dane teoretyczne częściowo zweryfikowane w grze. Skutki ognia rozpatrywane są jedynie do odległości 2000 m (pojedynki na dalszą odległość praktycznie nie występują). W większości przypadków rozpatrywane są najbardziej popularne czołgi obu stron.

Nalezy pamiętać, że podawane tutaj odległości na jakich jeden czołg może zwalczać drugi są odległościami optymistycznymi. Nie ma żadnej gwarancji iż pocisk nie rozpadnie się, nie zrykoszetuje, nie bedzie jedynie częściowej penetracji (zamiast całkowitej) itp. itd. W praktyce należy zbliżyć się bardziej, im bliżej tym lepiej dla strzelającego.


3.1 Rok 1941

Grając w CMBB nie będziemy mieli tej przewagi jaka w rzeczywistości miały armie niemieckie w 1941. Na przeciwko nas bedziemy spotykać równie zdeterminowanego przeciwnika, dysponującego lepszym sprzętem pod względem grubości pancerza i kalibru armat. Jedynie obniżony poziom wyszkolenia strony radzieckiej w latach 41-43 (rosyjski "Veteran" = niemiecki "Regular") pozwala nieco wyrównać możliwości.

3.1.1 Czołgi lekkie

W dziedzinie "maluchów" przewagę pokazuje niemiecka myśl techniczna. Co prawda Pz II ma jedynie działko 20 mm, natomiast BT-5, BT-7 i T-26 posiadają działo kalibru 45 mm, jednak w w konkurencji między nimi najważniejsza okazuje się szybkostrzelność automatycznej 20-tki. Wiele szybko następujących po sobie trafień okazuje się niszczące dla morale przeciwnika jak też dla jego optycznych celowników (co w grze zawiera się w kategorii "Gun Damage" na równi z przestrzeleniem lufy czy uszkodzeniem jarzma działa).
Co więcej Pz II ma szansę przebić pancerz swoich przeciwników z odległości poniżej 1000 m z każdej strony (z wyjątkiem T-26 E, który jest niewrażliwy na pociski 20 mm od frontu). Natomiast BT - 5 i 7 oraz T-26 pokonują Pz II od frontu z ponad 500 m, a z boku nawet z 2000 m.

Jeszcze gorsze dla sprzętu radzieckiego jest porównanie z Pz 38(t), który wersjach E i G jest dla lekkich czolgow rosyjskich od frontu nie do ugryzienia a z boku tylko z odleglosci ponizej 500 m. Z kolei dla działa 37 mm pancerz BT czy T-26 nie stanowi przeszkody.

We wrześniu 1941 Rosjanie otrzymują na wyposażenie czołg T-60, nieco trudniejszy do zniszczenia, za to z armatką 20 mm nie radzącą sobie z pancerzem czołowym Pz II, a z pancerzem bocznym jedynie z odległości do 500 m.

Czołgi lekkie w 1941 w zasadzie nie maja szans nawiązać walki ze średnimi czołgami drugiej strony. Działa 37 i 45 mm mają pewne szanse odległościach powyżej 500 m przy strzelaniu w bok przeciwnika. Jedynie niemieckie czołgi z działem 37 mm mają teoretyczne szanse na penetracje wieży wczesnych T-34 z odległości poniżej 500 m. Szczególną cechą na jaką trzeba brać poprawkę jest pewna skłonność szybkostrzelnych armatek 20 mm do powodowania Gun Damage, co nawet najcięższy czołg czyni prawie bezużytecznym.

3.1.2 Czołgi średnie czyli "Achtung T-34!"

Czołg T-34 w początkach roku 41 w zasadzie nie napotyka poważnych przeciwników. Jego armata 76 mm jest w stanie zniszczyc: PzIII F, G, H oraz Pz IV D, E - z dowolnego zasięgu, natomiast Pz III J, Pz IV F oraz StuG III - z ponad 1000 m. W drugą stronę, działo 50 mm L42 (tzw. krótkie) nie przebija od frontu ani górnego ani dolnego pancerza kadłuba, natomiast wieżę z mniej niż 500 m (zależnie od wersji). Z boku sytuacja wygląda podobnie, chociaż najsłabszą częścią jest dolny pancerz kadłuba, który może się poddać przy trafieniu z ponad 500 m. Działo 75 mm L24 z Pz IV czy StuGa ma jeszcze gorszą przebijalność, dopiero w grudniu 41 otrzymuje ono amunicję kumulacyjna (Hollow Charge - HC) zapewniającą przebicie wieży i burt T-34 z dowolnej odległości. Również w grudniu pojawia się Pz III J z działem 50 mm L60 (tzw. długim). Działo to ma szansę przebić od frontu pancerz wieży T-34 oraz pancerz boczny z odległości do 1 km, a przy użyciu pocisku Tungsten - nawet z nieco większej.

Na uwagę zasługują także lepsze właściwości manewrowe T-34. Osiąga on prędkość maksymalną 34 mile na godzine (będę posługiwał się wielkościami używanymi w grze) podczas gdy jego przeciwnicy zaledwie 25 mph. Ważniejszy od szybkości jest nacisk na grunt, od którego zależy skłonność do zakopywania się czołgu w miękkim gruncie. T-34 charakteryzuje się naciskiem poniżej 10 psi, podczas gdy dla niemieckich czołgów średnich wartość ta wynosi ok 14 psi a dla StuGów nieco poniżej 13 psi. Dzieki tym właściwościom gracz radziecki może stosować dość swobodnie rozkaz Fast Move w terenie, podczas gdy gracz niemiecki zapewne będzie nieco bardziej wstrzemięźliwy w obawie przed niebezpieczeństwem zakopania własnych czołgów w błocie.

3.1.3 Czołgi ciężkie

W tej kategorii swoich przedstawicieli ma wyłącznie strona radziecka. Pominę tu na chwilę, że dla Niemców, ich Pz IV był czołgiem ciężkim.

KV-1 to czołg, który może sobie jeździć bezkarnie po polu walki, o ile nie dopuści do siebie Pz III J (z długą lufą) na bliżej niż 500 m z boku. Od przodu może się nikogo nie obawiać - tzn. żadnego innego czołgu, bo zaczajonej w krzakach przeciwlotniczej 88-mki jak najbardziej (i to nawet z 2 km). W sierpniu i wrześniu pojawiają się nowe wersje KV-1 M1941 oraz KV-1E, mające jeszcze grubszy pancerz. Z drugiej strony działo KV jest takim samym działem jak to w T-34 więc może zwalczać czołgi niemieckie dokładnie tak samo jak to opisano przy czołgach średnich.

KV-2 to mastodont jakby z innej bajki. Pancerz czołowy wieży grubszy od KV-1, no i to działo! Całe szczęście jego możliwości przeciwpancerne są ograniczone, teoretycznie czołowy pancerz Pz III J i PZ IV F powinien mu się oprzeć, z drugiej strony możemy też stracić czołg li tylko od bliskiego wybuchu pocisku 152 mm!

3.1.4 Podsumowanie

W 1941 strona niemiecka powinna opierać swoją taktykę na lepszej piechocie i działach przeciwpancernych, natomiast czołgami zagrywać ostrożnie, licząc przede wszystkim na zastawienie pułapki a nie na sukcesy w pojedynkach czołowych. Ponieważ morale radzieckie jest o poziom niższe czołgiści tej strony mogą być nadspodziewanie wrażliwi na takie zjawiska jak strata dowódcy, częściowe penetracje, unieruchomienie czołgu lub strata działa, do tego stopnia że mogą sami uciec z pojazdu, szczególnie jeśli ich czołg otrzyma w krótkim czasie wiele trafień (np. z działek przeciwlotniczych). W grudniu Niemcy otrzymuja na wyposażenie pociski HC, nie tylko do czołgowych 75-tek ale także do dział piechoty 75 mm i haubic 75 mm, stąd możliwości przeciwpancerne dział wspierających piechotę znacznie się podnoszą. Działa te powinny polować na odsłonięte boki czołgów KV i T-34 natomiast nie wdawać się w wymianę ognia na wprost.

3.1.5 Wnioski dla gier ligowych

Rosjanie mają w 1941 roku niezaprzeczalną przewagę w ciężkim sprzęcie. Mozna jednak ją zmmniejszyć przy umiejętnym wykorzystaniu armat przeciwpancernych oraz przewagi niemieckiej piechoty. W zasadzie okres czerwiec - listopad jest zbyt nierówny dla gry ligowej. W grudniu, mimo wciąż wyraźnej przewagi sprzętu radzieckiego, Niemcy mają się już czym odgryźć. Jednak przy grze w tym okresie to gracz bardziej doświadczony powinien grać Niemcami.


3.2 Rok 1942

Odnośnie początku roku 1942 zachowują swoją ważnośc uwagi z 1941. Po stronie rosyjskiej wchodzi do akcji nowy model T-34 z pogrubionym pancerzem wieży oraz nowy i dość drogi T-34/57. Po stronie niemieckiej pojawia się nowa amunicja do działek 37mm, która umożliwia skuteczne zwalczanie T-34. Pojawia się także amunicja podkalibrowa (tungsten) do czołgów Pz III J dająca im szansę zwalczania T-34 nawet z kilometra (przebicie wieży lub boku kadłuba), oraz pojawiają się pojazdy z długolufową 75-tką. Wszystko wskazuje na to, że strona niemiecka na początku 1942 dogania Rosjan pod względem parametrów sprzetowych. W sierpniu 1942 roku pojawia się wczesny model Tygrysa i szala opada z hukiem na stronę niemiecką.

3.2.1 Czołgi średnie

W kwietniu 1942 pokazuje się na placu boju nowy model T-34, z pogrubionym do 70 mm pancerzem wieży, który jest możliwy do penetracji dla działa 50 mm z odległości 500 m, natomiast pociskiem tungsten z 1 km. Z bliska pancerz mogą przebić takze tungstenowe pociski działka 37 mm PAK 36. Mimo iż pancerz kadłuba jest nadal nie do przebicia dla Pz III od frontu, to jednak przewaga T-34 staje się powoli przeszłością. Tym bardziej, że pociski nadkalibrowe tzw. Stielgranate dla działek przeciwpancernych 37 mm PAK 36 są w stanie sobie z T-34 poradzić z dowolnej odległości.

Z drugiej strony już w marcu Niemcy otrzymują na wyposażenie Pz IV F2 oraz StuG III F z długolufową armatą 75 mm oraz pancerzem czołowym 50 mm a bocznym 30 mm. Te pojazdy moga zniszczyć od czoła regularny T-34 z odległości nawet 2 km przy trafieniu w wieżę, a do 1 km przy trafieniu w kadłub. Z kolei same mogą być zniszczone przez T-34 przy trafieniu od frontu z odległości ponad 1 km a dla T-34/57 nawet z 2 km.

3.2.2 Czołgi ciężkie

W tym obszarze widać przeciwstawne tendencje. Po stronie radzieckiej pojawia się "odchudzony" KV-1S, z którego czołowym pancerzem pociski tungsten z armaty 50 mm (długiej) radzą sobie doskonale na dystansach pomiędzy 500 a 1000 m, natomiast pancerz boczny jest wrażliwy na zwykłe pociski przeciwpancerne 50 mm nawet do 1 km. Z kolei pojedynek KV-1S z Pz IV F2 i StuG III F jest jeszcze bardziej wyrównany. KV-1S jest pokonywany od frontu z ok 1,5 km. Dla porównania: pancerz KV-1E poddaje się przy strzale z ok. 500 m przy trafieniu w wieżę (lub tungstenem w dowolne miejsce); KV-1 M1941 z nieco bliższej odległości niż KV-1E. Z boku KV-1E musi obawiać się pocisku 75 mm z 1 km a pozostałe KV nawet z 2 km.

Powyższe parametry dałoby się zaakceptować pod kątem jako tako wyrównanej gry ligowej, gdyby nie to, że po stronie niemieckiej do akcji wchodzi najlepiej opancerzony i uzbrojony czołg roku 1942 czyli Tygrys. O kłopotach, ale i metodach jego zniszczenia dokładniej przeczytacie sobie w opisie roku 1943 gdyż wtedy dopiero pojawiają się w większym wyborze liczący się przeciwnicy Tygrysa. W 1942 żaden czołg radziecki poza T-34/57 (niezwykle drogim) oraz Shermanem nie ma szans pokonac pancerza Tygrysa. Pocisk z T-34/57 przebija płytę czołową Tygrysa z ponad 500 m a boczną z ok. 1000 m. Sherman moze tego dokonac ze 100 m strzelając od frontu lub z 500 m z boku. Nie jest to zbyt wiele.

Podobny problem jak z Tygrysem mają radzieckie czołgi ze Stug III F late - który pojawia się w czerwcu 1942. Jego pancerz czołowy, porównywalny z pancerzem bocznym Tygrysa, jest równierz niemożliwy do penetracji dla zwykłego T-34. Jednakże StuG jako pojazd bezwieżowy może być łatwo wymanewrowany i zniszczony z boku nawet przez zwykły T-70.

3.2.3 Wnioski dla gier ligowych

Początek roku 1942 może byc ciekawym okresem dla gier ligowych. Okres styczen - luty ze wskazaniem na Rosjan a marzec-lipiec 1942 z coraz poważniejszym wskazaniem na Niemców. Pozostała część roku może być grywalna jeśli gracze dogadają się w kwestii wykluczenia Tygrysa ze składu niemieckiego. Jednakże nawet w takim przypadku gracz bardziej doswiadczony powinien grać stroną radziecką, ze względu na obniżone morale Rosjan. Oczywiście nie należy zapominać o ograniczeniu widoczności odpowiednim doborem terenu. Przy pojedynkach z ok 500 m wszystkie wspomniane wyżej (poza Tygrysem) czołgi mogą być dla siebie wzajemnie groźne, a więc najwięcej do powiedzenia bedzie miało doświadczenie graczy.


3.3 Rok 1943

3.3.1 Czołgi średnie:
Czołg PzIII z długim działem 50 mm jest dla T-34 niewygodnym przeciwnikiem. Armata 50mmL60 przebija czołowy pancerz wieży T-34 na odległościach do 500 m (pociskiem Tungsten do 1000m), bok do 1000 m (Tungsten - nieco wiecej). Przebicie kadluba T-34 od frontu jest jednak dla Pz III nieosiągalne.
W drugą stronę działo 76mm/L42 z T-34 przebija pancerz czolowy wieży PzIIIJ na odległościach nawet 2000 m a pancerz czolowy kadłuba na ponad 500 m, z kolei pancerz czołowy wieży i górnego kadłuba PzIII z serii J late, L, M (pancerz 50+20 mm) jest niemal niewrażliwy na ostrzał T-34 z każdej odległości.

W przypadku PzIV serii G i H, przód kadłuba (zarówno góra jak i dół mają 50+30 mm pancerza) jest praktycznie niewrażliwy na ostrzał z T-34, natomiast PzIV F2 i G early jest tak samo wrażliwy jak PzIII J. Wieża Pz IV niezależnie od wersji jest tylko nieznacznie silniejsza niż PzIIIJ - stanowi słaby punkt, dzięki któremu T-34 ma pewne szanse w pojedynku czołowym. Z kolei dla PzIV z długą 75-tką T-34 jest łatwym łupem do odległości 1000 m, przy czym wieża T-34 poddaje się penetracji nawet z odległości 2000 m. PzIV i T-34 niszczą się z łatwością przy strzale w bok na odległościach do 2000 m.

Inne właściwości: czołgi T-34 mają przewagę manewru, ze względu na większą szybkość i mniejszą tendencję do zakopywania się. Czołgi niemieckie mają przewagę w obserwacji i wykrywaniu przeciwnika (3 osobowa wieża, wieżyczka obserwacyjna, lepsza optyka)

Podsumowanie: Rosjanie powinni unikać walki na odległość z Pz III, PzIV i StuG III (z działem 75KwK40), gdyż w przypadku nowszych konstrukcji (PzIII J late, L, M oraz PzIV G, H) są one od czoła niewrażliwe lub prawie niewrażliwe na pociski 76 mm). W przypadku zasadzki lub wymanewrowania przeciwnika obie strony mają zbliżone szanse.

3.3.2 Niemieckie czołgi średnie przeciw radzieckim czołgom KV

Przeciwko KV-1, PzIII ma szansę tylko przy dostępności amunicji podkalibrowej (Tungsten), tego typu pocisk 50mm ma szansę przebić czołowy pancerz wieży KV-1 z odległości ponad 500 m, a wieżę KV-1S prawie do 1000m, podobnie z pancerzem bocznym wieży. Bez amunicji podkalibrowej, KV-1 jest od frontu całkowicie niewrażliwy, natomiast KV-1S może spodziewać się przebicia wieży przy pojedynku na nieco ponad 100 m.

Pz IV jest w stanie zniszczyć KV-1 strzałem od frontu na odległościach prawie do 1000 m (Tungsten - ponad 1000m). KV-1S - ponad 1000 m, a przy trafieniu w wieżę do 2000 m.
W drugą stronę KV ma takie same szanse zniszczenia PzIV jak T-34. Dopiero od września 1943 - od wprowadzenia KV-85, czolg PzIV moze obawiac sie zniszczenia przy trafieniu w kadłub już z odległosci ponad 1000 m.

Podsumowanie: zastosowanie czołgów KV przed wrześniem 43 (KV-85) niewiele daje stronie radzieckiej. Czołgi te mają one gorsze własciwości manewrowe niż T-34, a z powodu dużo mniej nachylonych płyt pancernych, amunicja Tungsten jest bardziej skuteczna (T-34 ma czolowy pancerz nachylony pod kątem 60 st, przy którym skutecznosć amunicji Tungsten nie rózni się od zwykłej APC). Z drugiej strony przy pojedynku na 2000 m KV-1 moze liczyc na trafienie PzIV w wieżę, PzIV nie może liczyć na nic.

3. Tygrys E - szala przechyla sie na stronę Niemiec i łamie pod ciężarem :)

Tygrys E z opancerzeniem czołowym > 100 mm i przebijalnością > 100 mm na dystansie do 2000 m jest królem pola walki. Do sierpnia 1943 włącznie T-34 i KV 1 nie są w stanie nawiązać walki czołowej. Mogą liczyć na zniszczenie Tygrysa z boku z odległości 100 m (przy czym raczej od kwietnia - kiedy to dostępna staje się nowa amunicja do 76-tki) szczegolnie przy trafieniu w słabszą, dolną część kadłuba. Od września staje się dostępna amunicja tungsten do działa 76 mm - za jej pomocą staje się możliwe przebicie pancerza Tygrysa od frontu na odległościach > 100 m a z boku > 500 m. We wrześniu na polu walki pojawia się KV-85 (i SU-85) z działem 85mmL55, dzięki niemu odległość z jakiej Tygrys może obawiać się zniszczenia wzrasta: przy strzale z przodu do 500 m, z boku do 1000m.

Przy użyciu standardowego zestawu czołgów gracz radziecki jest w gorszej sytuacji. Szanse wzrastają od września 1943, kiedy to pojawienie się KV-85 i SU-85 powinno powstrzymać Tygrysy przed nadmiernym panoszeniem się na polu walki.

3.3.4 Jak sie pozbyć Tygrysa - radzieckie wynalazki

SU-122 - teoretycznie pocisk kumulacyjny 122 mm ma szanse na przebicie nawet czołowego pancerza Tygrysa z dowolnej odległości (w przypadku pocisków kumulacyjnych odległość od celu nie ma takiego znaczenia). Problemem jest niezwykle niska celność działa 122mm/L22.

Valentine IX - działo 57mmL50. Penetruje pancerz Tygrysa od czoła z odległości powyżej 100 m, z boku prawie na 1000 m. Problem - czołg tragicznie wręcz powolny. No i to tylko 57mm, trzeba więc trafić kilka razy...

Luty 1943 - SU-152. Pocisk AP 152 mm ma przebijalność dużo większą niż potrzeba na Tygrysa na odległościach do 2000 m. Problem? Niska szybkostrzelność i mało amunicji.

Sierpień 1943 - T-34/57 M43. Penetracja pancerza czołowego Tygrysa na nieco ponad 500 m. Pancerz boczny poddaje się juz z ponad 1000 m. Problem? To tylko 57mm, trzeba więc trafić kilka razy.

Grudzień 1943 - ISU 152. Tak jak SU-152 ale z lepszym pancerzem. Przy pojedynku czołowym na 2000 m z Tygrysem w zasadzie ISU nie powinno obawiać się zniszczenia. Problem? Niska szybkostrzelność i mało amunicji.

3.3.5 Pantera

w lipcu 1943 roku pojawia się Panther D. Z boku dużo łatwiejszy do zniszczenia niż Tygrys, ale za to od frontu znacznie trudniejszy. Od przodu: Pancerz wieży porównywalny do Tygrysa, dolny pancerz kadłuba możliwy do przebicia przez działa 85mm > 100 m i 152 mm > 500 m. Górny pancerz kadłuba - nieprzebijalny dla czołgów radzieckich.

Od września 1943 Rosjanie dostają KV-85 i SU-85, które pozwalają myśleć o nawiązaniu walki z Tygrysem i Panterą. Pojazdy radzieckie są jednak niszczone dość łatwo przez długą 75-tkę z Pantery jak i 88-mkę Tygrysa z dowolnej odległości.

3.3.6 Wnioski dla gier ligowych

Przez cały 1943 rok przewaga w parametrach broni pancernej jest wyraźnie po stronie niemieckiej. Nawet PzIII i IV maja przewagę nad swoimi przeciwnikami (do września 43). Jednakże nieprawdą jest jakoby Tygrys był w tym okresie czołgiem nie do zniszczenia. Niestety, samo istnienie Tygrysa powoduje, że gracz radziecki musi się specjalnie przygotować do jego pokonania - a sprzęt mogący zniszczyć Tygrysa nie jest optymalny dla normalnej walki z innymi czołgami i piechotą.

Walka Rosjanami w okresie styczen-sierpien 1943 jest przesadnie nierowna. Okres wrzesień-grudzień 1943 można polecać do gry po stronie radzieckiej jedynie ze słabszymi przeciwnikami. Grając Rosjanami w tym okresie powinniśmy zdecydowanie upierać się przy trudnym terenie, oraz trudnej pogodzie (rozmiękły grunt, gorsza widoczność). Gracz początkujący powinien unikać gry Rosjanami w całym 1943.


3.4 Lata 1944 i 45

Końcówka wojny jest okresem względnego zbalansowania sił pancernych obu stron pod względem parametrów. W CMBB czołgi Niemiec i ZSRR nie są swoimi dokładnymi odpowiednikami, zupełnie inna była filozofia ich projektowania, więc nie oczekujmy idealnej równowagi. Ważne jest to że żaden z nich nie może zupełnie bezpiecznie czuć się na polu walki. Oczywiście do końca wojny zachowana zostaje przewaga niemieckich przyrządów optycznych, co z drugiej strony nakazuje graczom po stronie radzieckiej doceniać znaczenie warunków terenowych i pogodowych. Teren otwarty preferuje stronę niemiecką, teren górzysty i lesisty - radziecką. Podkreślone jest to dodatkowo przez przewagę siły ognia piechoty niemieckiej na dalszy dystans a radzieckich SMG Squad na 100 m i mniej.

3.4.1 Ewolucja czołgów

Wychodząc od przewagi niemieckiej z 1943 roku, aczkolwiek nadkruszonej pojawieniem się takich pojazdów jak SU-85, KV-85 czy SU-152, prześledźmy zmieniające się szanse obu stron, zależnie od pojawiających się nowych modeli czołgów i dział pancernych.

Luty 1944 - IS-1

Nie wnosi on wiele do możliwości zwalczania Tygrysów i Panter natomiast charakteryzuje się większą przeżywalnością. Wieża co prawda może być od frontu przebita pociskiem 88 czy 75 mm prawie do 2 km, natomiast górny pancerz oferuje ochronę przeciw pociskom 88 mm z odległości powyżej 100 m (!) a 75 mm Pantery powyżej 500 m. Dolny pancerz kadłuba jest nieco słabszy i oferuje ochronę w odległości ok 1 km.

Kwiecień 1944 - ISU-122, IS-2, JagdPanther

Wraz z wprowadzeniem dział 122 L48 Rosjanie rozszerzyli swoje możliwości skutecznego zwalczania "kociaków". Pocisk 122 mm niszczy Tygrysa na odległościach nieco mniejszych niż 2 km oraz przebija wieżę Pantery z tej samej odległości. Pancerz kadłuba Pantery jest wrażliwy na pociski 122mm na dystansie do 500 m.

Ze strony niemieckiej bardzo drogi JagdPanther dysponuje pancerzem porównywalnym do Pantery (bez wieży) natomiast działem 88 mm L71, które radzi sobie swobodnie z pancerzami radzieckich czołgów do odległości 2 km.

Czerwiec 1944 - King Tiger, JagdTiger

Nowa jakość po stronie niemieckiej o pancerzu czołowym nieprzebijalnym dla czołgów radzieckich. Z boku penetrowany przez pociski kal. 85 mm i wyżej z 2, lub prawie 2 km.

Październik 1944 - SU-85M

Poprawiony górny pancerz kadłuba pozwala SU-85M pojedynkować się spokojnie z ponad 1 km z Tygrysami i Panterami pod warunkiem zachowania pozycji Hull Down.

Styczeń 1945 - SU-100

Jest w stanie przebić pancerz czołowy wieży King Tigera z ok 200 m a z innymi czołgami nie ma wogóle problemów. Działo 100 mm wyróżnia się przy tym celnością.

Maj 1945 - IS-3

Od czoła jedynie King Tiger może go zniszczyć trafiając z 500 m w wieżę.

3.4.2 Wnioski dla gier ligowych

Od kwietnia 1944 możemy uznać, że gra jest względnie zrównoważona. Kolejne "wynalazki", w tym potężny King Tiger, zmieniają układ sił tylko przy walce czołowej. Nawet ciężkie czołgi są jednak wrażliwe na trafienie z boku przez działa 75 mm (niemieckie) czy 85 mm (radzieckie), dlatego nie mogą już samodzielnie zdominować pola walki. Być może wyjątkiem jest IS-3, czołg o niezwykle pochyłym pancerzu bocznym, ale i on ma swoją słabą stronę (z tyłu). Najsłabszą częścią pancerza wszystkich tych molochów jest dolny pancerz boczny, który z konieczności (koła jezdne) musi być pionowy lub prawie pionowy, dlatego tak istotne jest zachowanie pozycji Hull Down przy manewrach na polu walki.

Stwierdzenie że gra jest w miarę zrównoważona, nie oznacza jednak, że możemy przyjąć dowolny sposób gry oraz dowolne warunki terenowe, czy pogodowe. Słabsza sprzętowo strona musi, zamiast brutalnej siły, postawić na manewr i atak z zasadzki czy zaskoczenia. Nie należy zatem pozwalać na grę na małych, płaskich, niezalesionych planszach przy pięknej pogodzie. Gdy gramy w takich ustawieniach stojący w rogu planszy KingTiger może samodzielnie przechylić szalę zwycięstwa (tak jak zrobiłby to Tygrys np w marcu 1943). Większa plansza i gorszy teren pozwalają na manewr i na wykorzystanie przewagi ilościowej, można np. tanimi T-34 zmasakrować piechotę wroga tam gdzie nie sięgają działa jego King Tigerów.


4. Gra multiplayer

4.1 Dużym ośrodkiem skupiającym graczy w Polsce jest strona CMHQ (cmhq.gry-online.pl) oraz specjalne forum dyskusyjne wydzielone na ogólnym forum Gry On-Line. Wątki należące do Forum CMHQ rozpoznacie po napisie "Forum CM:" przed tytułem wątku. Aby je jednak zobaczyć musicie zaznaczyć w ustawieniach na stronie głównej Forum GOL - kratkę "zewnętrzne", lub też wchodzić na forum poprzez strone CMHQ.

W chwili obecnej liczba zarejestrowanych graczy CMBO i CMBB przekracza 400. Liczba zarejestrowanych walk w CMBO wynosi 2700 a liczba pojedynków w CMBB zbliża się do 1000! Oprócz rejestracji walk gracze mogą je opisywać, tworząc tzw. AAR (After Action Raport - czyli raport z bitwy), które również zamieszczane są na stronie. Dla osób aktywnie przyczynających się do rozwoju strony, tzn. umieszczających newsy, AAR, biorących udział w spotkaniach fanów itp. przewidziane są specjalne wyróznienia w postaci medali i baretek umieszczanych w przy identyfikatorze gracza (na liście zawodników).

4.2 Specyfika gier ligowych

Wkrótce po przesiadce z gier z komputerem na pojedynki ligowe raczej trudno będzie o spektakularne zwycięstwa z najlepszymi. Lepiej rozegrać kilka pojedynków z początkującymi lub graczami z niższej połowy ligi aby "poczuć klimat" i spokojnie zorientować się czym różnią się gry z żywym przeciwnikiem od rozgrywania scenariuszy z komputerem. Przy braku znajomości specyfiki gier ligowych rzucanie się na najlepszych z myślą "już ja tym cieniasom pokażę kto tu od dzisiaj rządzi", powoduje jedynie irytację innych graczy, że oto najlepszym znowu się podłożyło kilku żółtodziobow.

Negocjujac warunki gier ligowych warto chwilę się zastanowić, zanim przyjmiemy bezkrytycznie propozycję drugiej strony. Warto zapoznać się z możliwościami obu stron w okresie jaki proponuje przeciwnik. Niektórzy z graczy moga proponować warunki skrajnie preferujące jedną ze stron (wybraną przez nich) aby w ten sposób zapewnić sobie łatwe zwycięstwo.

Jedną z metod ustalania zrównoważonych warunków jest tzw. "metoda Kłosia" polegająca na tym, iż jeden z graczy proponuje rok, miesiąc, warunki terenowe i pogodowe a wtedy drugi z graczy wybiera stronę po jakiej chce grać. Metoda ta nie podoba się części graczy, którzy preferują grę tylko jedną z nacji reprezentowanych w CMBB. Osobiście z powodzeniem stosowałem metodę negocjacji polegającą na naprzemiennym zgłaszaniu poszczególnych parametrów bitwy przez graczy, np.:
Gracz A: rok 1944
Gracz B: gram Niemcami
Gracz A: pokrycie terenu - Heavy Trees
Gracz B: miesiąc styczeń
wymaga ona oczywiście kontaktu np. przez Gadu Gadu czy inny komunikator internetowy (albo np. chat na GOL-u) gdyż trudno sobie taka wymianę wyobrazić przy rzadkiej komunikacji mailowej.

Podczas negocjowania warunków gry należy dokładnie umówić się czy gra jest pojedynkiem ligowym czy sparringiem, aby nie było później wątpliwości. Próby oszustw i nieczystych zagrań (np. zrywanie połączenia w grach TCP) na szczęście występują niezwykle rzadko. Gracze w dyskusjach na forum zwracają uwagę na zachowanie fair play. Powstały też najpierw zalecenia a później regulacje w regulaminie CMHQ, zabraniające czołówce graczy rozgrywania gier ligowych z absolutnymi nowicjuszami.

PiotrMx [ Generaďż˝ ]

Taaaaaaaa
teraz to zaczyna przypominac jedna calosc powoli:))))))
dzieks

Jeszce jednno:
1. czolgi posiadaja opcje otwarcia wlazu badz zamkniecia, jeli jest otwarty to koles na wierzyczce wiecej widzi i lepiej trafia?

Tak w niego tez sie lepiej trafia.

2 pozatym jak sprytnie mozna czolgiem podjechac strzelic i zrobic unik(wiem ze to nie myslieiec ale czy to da sie zrobic?


Strzelic to moze zdazysz ale na unik nie licz. Dobry gracz zabezpieczy sie stawiajac w 2 linii drugi czolg albo dzialko i da armor cover akurat tam gdzie wyjechales. Taka karma...


3 jednostki trafione czesto leza gdziec w piz...u jak nad nimi zapanowac zeby mogly znowu nawalac, jest tak ze wogole w
nastepnej tuze nie reaguja?

Po to masz dowodce aby spanikowanemu zolnierzowi przystawil pistolet do glowy.


4 a teraz rozkazy moglibyscie pomoc? czolgi - cover armor, hunt, hull down, hide(dla czolgu to jakas dziwna komenda albo ja zle tlumacze) chodzi o howanie?

piechota - advance, asault, withdraw, contact - co tosa za rozkazy?


Wszystkie poza withdraw sluza do atakowania. Withdraw na nasze to mniej wiecej "spie....my". bardzo uzyteczny.


Nie graj ze smoczkami bo niczego sie nie nauczysz tylko nabierzesz zlych przyzwyczajen

04.12.2003

00:27

[26]

seba200 [ Legionista ]

dlatego wie˛c nie be˛da˛ tu poruszane absolutnie podstawowe zagadnienia np. dotyczace obs?ugi interfejsu.

dzieks za poradnik ale niema tam tego o co pytam:
czyli podstawy menu:)

Pejotl [ Senator ]

Tak nie pokazujac nikogo placem, to ktos mial chyba zrobic poradnik do piechoty?

seba -> rozkazy ruchu dla piechoty od najmiększych do najtwardszych :)

Run -> leca jak glupie, malo co widza, jak przeciwnik wezmie ich na muszke to wali jak do kaczek
Move -> idą spokojnie i po cichu, trudni do wykrycia, nie mecza sie, ale w przypadku ostrzelania calkowicie odslonieci
Move to Contact -> j.w. ale w momencie zauwazenia przeciwnika zatrzymuja sie. Jesli zaznaczysz caly pluton i dasz rozkaz Move to Contact to pluton zatrzyma sie jesli nawet tylko jedna z druzyn zauwazy przeciwnika
Sneak -> bardzo powolny ruch, bardzo trudni do wykrycia ale mecza sie.
Advance -> ruch pod ogniem, skokami, z ostrzeliwaniem sie, tak szybki jak Move, ale meczacy jak Run.
Assault -> ruch pod ogniem, przemieszczaja sie pojedynczy zolnierze (nie widac tego, trzeba to sobie wyobrazic:)) podczas gdy reszta wali ze wszystkich luf.
Human Wave -> jak ktos lubi samobojstwo... bieg na przeciwnika ze slabym ostrzeliwaniem sie, z nieco wiekszym morale niz normalnie...

04.12.2003

00:57

[29]

seba200 [ Legionista ]

Salutuje wszystkim

04.12.2003

01:24

[30]

BamSey [ Generaďż˝ ]

seba200-----> Właśnie dla takich ludzi jak ty zrobiłem patcha do CMBB spolszczającego całą grę razem z bitmapami rozkazów,statystykami jednostek,opisami trafień itd...

Jednym słowem po jego instalacji masz całą grę po polsku i problemy ze zrozumieniem gry w duzym stopniu znikają:)))

(jedyny feler to to że nie ma typowo polskich liter w rodzaju : ł,ó,ż zamiast nich jest pisownia internetowa czyli: l,o,z przykładowy opis trafienia czołgu brzmi np: Penetracja przod gorny pancerz.

Patch wraz z bitmapami do niego jest zamieszczony w dziale linki na CMHQ ale niekiedy są problemy z pobieraniem wiec jeśli reflektujesz to poproś w tym wątku kogoś żeby podesłał ci tego patcha na maila.

W ostateczności jesli nikt nie podeśle w co nie wierzę:) to wal do mnie (to dlatego że mam modem i wysyłka duzego pliku trwa niemiłosiernie długo)

Pzdrawiam i witamy w klubie:)))

BamSey [ Generaďż˝ ]

seba200----> Zapomniałem dodać że jeśli chcesz to możemy zagrać grę sparringową (niewiem czy klasyfikuję się do cieniasów;) ale uważam że u nas takowych brak, sami wyjadacze)

Wprowadzę cię w grę, wytłumaczę co jak i dlaczego. Powiedz tylko słowo.

04.12.2003

02:02

[32]

seba200 [ Legionista ]

Oczywiscie ze sie zgadzam na sparing:)))))))
dzieki wielkie za kontakt. moj mail to [email protected] i wal jak w dym:))
mysle ze mozemy to spotaknie ktore bedzie moim debiutem rozegrac jutro
i bedzie szybciej poprz emaila sie dogadac niz przez forum, pozatym na poczatku
wspomnialem ze mam Macintosha i wszelkie pacze mosza byc tylko na tego kompa:(
to co partyjak?
Troche to dziwny rodzaj grania ale ciekawy zobaczymy(porownalbym to do szachow przez maila)

pozd
seba

04.12.2003

02:06

[33]

seba200 [ Legionista ]

zapomnialem dodac ze wersja PC i MAC nie powinny miec znaczenia w samiej rozgrywce
a przynajmniej tak mi sie wydaje, sami tworcy gry robia rownolegle na obie platformy!!

pozd
seba

04.12.2003

11:43

[34]

Dziarmaga [ Konsul ]

Witam!znam ten ból początkującego gracza!:):):):)
ponieżej masz link do ciekawego poradnika mojego GURU MAC'a, to najlepszy gracz w lidze i daje likla praktycznych wskazówek!polecam!
pzdr
nara

04.12.2003

12:06

[35]

Drackula [ Bloody Rider ]

seba200-----> ja moge zagrac jak chcesz, jestem poczatkujacym takze, kontakt na GG po 18 lub w laczniku na stronie CMHQ.

p.s. jestem spragniony krwi po poczatkowych porazkach :)

04.12.2003

14:41

[36]

seba200 [ Legionista ]

chetnie zagram ze wszystkimi tylko czemu nikt nie napisze na mojego maila?
ustalmy jedno bedzie to wielka poraszka:)
mam troche czasu bo jestem chwilowo na urlopie wiec do dziela a raczej do dziala:))
do stalem tyle lektory wiecej niz sie spodziewalem
dzieki

pozd
seba

04.12.2003

14:46

[37]

faloxxx [ Generaďż˝ ]

ja tez chetnie zagram
dam soie zloic dupe dla smoczka
jesli chcesz pograc przez TCP/IP to daj znac na GG 5421514 ostrzegam ze PBM juz nie gram

04.12.2003

16:00

[38]

seba200 [ Legionista ]

Daje znac
tylko gagu gadu niemam - niepytajcie dlaczego/
PISZCIE NA MAILA MOJEGO TAK BEDZIE LATWIEJ
CZEKAM!!!!!!!

04.12.2003

16:04

[39]

Drackula [ Bloody Rider ]

seba nie bedzie latwiej bez GG. co za problem zainstalowac. A poza tym zarejestruj sie na CMHQ i wejdz na lacznik wtedy kiedy chcesz grac. Jak bedziesz mial GG to mozesz zagadac z tymi co juz tam sa. BEz tego to ciezko bedziesz mial.

Faloxxx----> nie sciemniaj:). jak nie dorwe kogos rownego sobie to Cie wyzwe ;)(moze totala nie dostane;])

faloxxx [ Generaďż˝ ]

e nie chce mi sie pisac maili i tak wlasciwei nie gram :/ koncze walki i rzucam kombata :P
mam dosc tej durnej gry

04.12.2003

16:38

[41]

===Elvis=== [ Powrót Króla ]

Falox--> za herezje spalimy cie na stosie...muhahahahahaha....

04.12.2003

16:58

[42]

faloxxx [ Generaďż˝ ]

nie uda ci sie elvis.
Jestem wpełni z naturalnego, ekologicznego, niepalnego i bardzo odpornego tworzywa :)

04.12.2003

17:09

[43]

seba200 [ Legionista ]

Z przykroscia stwierdzam ze GADu na MAC-a jest platne za to Mam ISQ
numer to 81109754

Maciek_PL [ Junior ]

mam cmbo, fajna giera, ale gdzie moge kupić cmbb?

faloxxx [ Generaďż˝ ]

seba jak chesz kiedys zagrac w BO albo BB przez TCP/IP (PBM juz nie gram) to wal do mnie umuwimy sie
moje ICQ 243365171

===Elvis=== [ Powrót Króla ]

Maciek_PL--->W Polsce CMBB nie wyszło, jestes zdany na BTF lub CDV, czyli kupmo przez internet, no chyba ze znajdziesz jakiegos....wiesz o co chodzi:)

soldat [ Konsul ]

CMBB w polsce jest dostepne w sklepach Direct Connect, eMule, Kaaza, eDonkey, Torrent itp :PPPPP